ایران و اتحادیه اوراسیا؛ تهدید برای ترکیه فرصت برای قزاقستان

در این تحلیل آمده است: به تازگی، برخی رسانه‌های منطقه گزارش داده‌اند که ایران به زودی به اتحادیه اقتصادی اوراسیا خواهد پیوست که این موضوع و با این سرعت چندان صحت ندارد چرا که عضویت در این اتحادیه روند نسبتاً طولانی دارد و به سرعت اتفاق نمی‌افتد.

اگر چه تمایل ایران به عضویت در اتحادیه اورآسیا مشهود است، اما این کشور علاقه بسیاری به حوزه خزر و ارمنستان نیز دارد که جناح جنوبی اتحادیه محسوب می‌شود.

به طور کلی، در فضای اتحادیه بین ارمنستان و ایران  پیوند زیادی وجود دارد. به طور خاص، مشارکت دو کشور در اتحادیه، امکان سرعت بخشیدن به اجرای پروژه‌های مشترک نظیر مجموعه برق آبی در رودخانه ارس، راه آهن ارمنستان و ایران، خط لوله فرآورده‌های نفتی، پالایشگاه نفت و خط سوم برق بین هر دو کشور را فراهم می‌کند. 

علاوه بر این، با توجه به افزایش تقاضا برای محصولات کشاورزی با محیط زیست پاک و تولید همزمان آن در این مناطق که هم مرز با ایران نیز هست، این مشارکت امکان پذیر خواهد بود.

ضمنا این منطقه در آینده می‌تواند به بستری صنعت برای ایران تبدیل شود که به لطف آن ایجاد محصولات مشترک محقق خواهد شد و امکان عرضه آنها به سایر کشورهای اتحادیه وجود دارد. همچنین می‌توان خط لوله گاز موجود ایران و ارمنستان را به گرجستان و سپس به روسیه گسترش داد.

امروزه، قزاقستان و ایران طی 70 توافق نامه با یکدیگر در زمینه‌های مختلف همکاری می‌کنند که در کل بیش از 2 میلیارد دلار را تشکیل میدهد. تقریباً همین مقدار بودجه در حال حاضر در جریان اجرای پروژههای مشترک استفاده میشود.

عضویت تهران در اتحادیه اقتصادی اوراسیا نیز با تمایل به حضور فعال در منطقه تجارت آزاد در سازمان همکاری شانگهای همراه است.

امروزه تقریباً تمام کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا به استثنای ارمنستان عضو سازمان شانگهای هستند و بلاروس نیز به عنوان کشور ناظر این سازمان است، همراه با آنها چین، هند و پاکستان عضو سازمان همکاری شانگهای هستند.

بنابراین، تهران قصد دارد عضویت در در اتحادیه اقتصادی اوراسیا را برای ادغام دولت در یک انجمن اقتصادی گسترده‌تر، یعنی سازمان همکاری شانگهای، بدست آورد که به او امکان می‌دهد روابط سیاسی و اقتصادی با «مسکو»، «پکن» و همچنین در اتحادیه اقتصادی اوراسیا را به طور قابل توجهی گسترش دهد و به همکاری همه اعضای سازمان تعمیق بخشد. 

در واقع، تهران برای پیوستن به اتحادیه تمایل نشان می‌دهد و تلاش می‌کند تا در فرآیندهای ادغام بین منطقه‌ای به یک شرکت فعال تبدیل شود و این تلاش با منافع اتحادیه مطابقت دارد، زیرا این اتحادیه همچنین در توسعه فضای اقتصادی اوراسیا در مقیاس بزرگتر از سازمان همکاری شانگهای مشارکت دارد.

در هر صورت، پیوستن ایران به اتحادیه اوراسیا پیشرفت مثبتی است و نقش مهمی در شکستن تحریم‌های علیه روسیه خواهد داشت.

علاوه بر این، این پیکربندی توانایی، ترکیه را در ایجاد سلطه خود در قفقاز و منطقه خزر از طریق آذربایجان ضعیف می‌کند.

چنین چرخشی به مواضع آمریکا و اتحادیه اروپا در آسیای مرکزی ضربه می‌زند.

برای قزاقستان، رشد حجم تجارت کالاهای اصلی یا آماده با ایران یک برکت و فرصت است و با دور زدن افغانستان و پاکستان، فرصت‌های بی سابقه لجستیک ایجاد می‌کند.

«خبرگزاری فارس»