در امسال، مهم ترین چالش شرکت های فولادی، تامین انرژی مورد نیاز بوده است، اما شرکت معدنی و صنعتی گل گهر به عنوان بزرگ ترین تولیدکننده مواد اولیه فولاد با ثبت رکوردشکنی های تولیدی در ماه های اخیر، بخشی از کمبود تولید در تابستان را جبران کرد و در تلاش است در ادامه سال، ضمن عبور از رکورد تولید سال قبل، رکوردهای جدیدی را به ثبت برساند؛ هر چند که در این مسیر باز هم چالش تامین انرژی به ویژه گاز مانع بزرگی به حساب می آید.
در همین زمینه، گفت و گو با جعفر رفیعیان، مدیر گندله سازی شرکت معدنی و صنعتی گل گهر به شرح زیر است.
در زنجیره فولاد کدام قسمت به آب بیشتری نیاز دارد؟
فرآیند تولید فولاد در مجتمع گل گهر به این صورت است که پس از استخراج سنگ آهن از معدن، ماده معدنی به کنسانتره آهن تبدیل می شود.
پس از گذر از این مرحله، در بخش گندله سازی، کنسانتره سنگ آهن به گندله و در مرحله احیا، گندله به آهن اسفنجی تبدیل می شود.
بعد از طی همه این مراحل، در نهایت محصول به دست آمده ذوب می شود و به شکل شمش فولادی و سایر محصولات وابسته عرضه می شود.
پر مصرف ترین بخش از نظر میزان مصرف آب در زنجیره تولید فولاد، ذوب است که در مقایسه با بخش گندله سازی میزان مصرف آب بسیار بالاتری دارد.
بحران کم آبی در کشور، چه میزان در تولید گندله اثر داشته است؟
خوشبختانه شرکت ما به دلیل انتقال آب از خلیج فارس در سال گذشته، تا حدود زیادی از نظر تامین آب در شرایط پایداری به سر می برد، گل گهر در امسال در موضوع بحران آب با چالش جدی مواجه نخواهد شد.
طرح انتقال آب خلیج فارس یک پروژه بین شرکتی و ملی است که شرکت های گل گهر، چادرملو و ملی مس در این پروژه سرمایه گذاری کرده اند.
در این پروژه، آب دریافتی از خلیج فارس در بندرعباس شیرین می شود و در ایستگاه اول به گل گهر، سپس مس سرچشمه و در نهایت به چادرملو منتقل می شود.
با این وجود گاهی اوقات، تا قبل از عملیاتی شدن پروژه انتقال آب با کمبود مواجه می شدیم اما خوشبختانه در امسال با بحران جدی کم آبی مواجه نبودیم و پیش بینی می شود دیگر شاهد نوسان در فرآیند تولید واحدهای تولیدی گل گهر به دلیل کمبود آب نخواهیم بود.
در واقع، کمبود آب که می توانست واحدهای فرآوری گل گهر را تحت تاثیر قرار دهد و به تعطیلی بکشاند دیگر اتفاق نمی افتد؛ ضمن اینکه به صورت تقریبی، گندله سازی در مقایسه با فولادسازی از میزان کمتری از آب در فرآیند تولید استفاده می کند.
در باره رکوردهای تولید گندله در شرکت گل گهر توضیحاتی را بیان کنید؟
گل گهر دارای دو واحد گندله سازی بوده که هر کدام با ظرفیت پنج میلیون تن و در اختیار داشتن بیشتر از ۸۰۰ نیروی مشغول به کار اعم از نیروهای نظارتی، بهره بردار و پیمانکاران فعال است.
خوشبختانه در سال گذشته در هر کارخانه میزان تولید از ۶ میلیون تن عبور کرد و در سال ۱٤۰۰ نیز با وجود مشکلات مربوط به کمبود انرژی خصوصا آب و برق این هدف را در پیش داریم که بیشتر از رکورد سال قبل، گندله تولید کنیم.
این میزان تولید درحال حاضر ٢۰ درصد از ظرفیت اسمی واحدهای گندله سازی گل گهر را شامل می شود.
لازم به ذکر است در ٩ ماه سال ۱٤۰۰، مجتمع گندله سازی این شرکت بیش از ٩ میلیون تن گندله تولید کرده است.
عمده ترین چالش های واحد گندله سازی گل گهر چه مواردی است؟
تامین انرژی یکی از مهم ترین معضات صنعت فولاد است؛ به طوری که قطعی برق بر میزان تولید مجموعه فولادی ما نیز تاثیر گذاشت و متاسفانه بیش از ٤۰۰ هزار تن ظرفیت تولید مجتمع را در تابستان اخیر از دست دادیم.
همچنین در پی این قطعی برق، واحد گندله سازی گل گهر نزدیک به دو ماه با چالش تامین برق برای تولید مواجه بود و در پی آن، مجبور به توقف فعالیت در واحد گندله سازی شماره ۱ به مدت ۱۵ روز شدیم.
در این مدت به تعمیرات اساسی روی آوردیم اما دچار عقب افتادگی از برنامه تولید نیز شدیم که خوشبختانه با تاش نیروهای مختصص این واحد توانستیم تا حدودی عقب افتادگی در پی قطع یبرق را جبران کنیم.
امیدوار هستیم بتوانیم به برنامه ها و اهداف تعیین شده مجموعه برسیم اما در حقیقت، چالش تامین برق و گاز در تولید گندله سازی در سال های آتی موضوع بسیار نگران کننده ای است.
آنچه مهم است مجتمع و شرکت به عنوان واحد تولید فولاد نمی توانند در بحث انرژی کار زیادی انجام دهند.
در حقیقت، چالش کمبود انرژی به عنوان یک زیرساخت حیاتی باید از طریق وزارت نیرو حل شود و با شناسایی ظرفیت ها موجود در کشور برای تولید برق، اقدام به احداث نیروگاه شود.
هرچند که گل گهر نیز برای رفع مشکات ناشی از قطع برق به اجبار به احداث نیروگاه روی آورده و از طرفی، قصد دارد با ورود به حوزه تولید برق خورشیدی ظرفیت تولید برق خود را ارتقا دهد که در این زمینه اقداماتی مطلوب و شایسته را در دستور کار خود قرار داده است ولی باید در نظر گرفت که تخصص و رسالت اصلی شرکت های تولیدی مانند گل گهر تامین انرژی نیست.
علاوه براین، در سراسر کشور با کمبود گاز مواجه هستیم که شرکت ما هم از این قاعده مستثنی نیست.
به طوری که به دلیل کمبود گاز در منطقه، به گندله سازی شماره ٢ پیشنهاد استفاده از سوخت مایع جایگزین داده شد اما متاسفانه تامین سوخت مایع به لحاظ ماهیتی که دارد به سختی تامین می شود و در خصوص زمان دریافت آن با وزارت نفت دچار چالش هستیم و از طرفی، با توجه به میزان مصرف انرژی مورد نیاز، این میزان سوخت مایع که به شرکت اختصاص داده می شود، جوابگوی نیاز تولید نیست.
بحث هزینه نیز در این میان مطرح است زیرا اگر مقدار سوخت مایع از میزان مشخصی بالاتر رود، باید گندله سازی گل گهر سوخت را به صورت آزاد تهیه کند.
مجتمع گندله سازی عاوه بر بحث انرژی در تامین سنگ آهن نیز با مشکلات متعددی مواجه است.
در حقیقت باید سیاست گذاری های بالادستی از جانب وزارت صنعت، معدن و تجارت در بحث تامین مواد اولیه به نحوی تعیین شود که سنگ آهن با کیفیت و مطلوبی به شرکت های تولیدی مانند گل گهر که در این زمینه سرمایه گذاری کرده است، تحویل داده شود.
در حال حاضر، تامین سنگ آهن گل گهر با چالش های متعدد مواجه است.
در واقع، این شرکت به سختی و هزینه زیاد سنگ آهن مورد نیاز خود را تامین می کند.
هزینه تمام شده تامین سنگ آهن که به دست گل گهر می رسد، به دلیل اینکه بخشی از آن از معدن خود گل گهر تامین می شود و بخش زیادی را باید از شرکت های مجاور و یا حتی دولت خریداری کند، بالا است.
اگر نرخ سنگ آهن کنترل نشود، تولید محصول گندله به سمت غیر اقتصادی شدن پیش می رود.
وضعیت فروش گندله را چگونه ارزیابی می کنید؟
در مدت اخیر، اقداماتی صورت پذیرفته است که خرید و فروش محصولات در بورس کالای ایران انجام شود.
به عبارت دیگر، وزارت صمت در پی آن است که عرضه و تقاضای محصولات کل زنجیره فولاد در بورس کالا به طور کامل صورت بگیرد که این اقدام خوشایندی است.
با این حال، تاکنون فروش عمده گل گهر تکلیفی بوده است و در حقیقت حجم معامات از جانب وزارت صمت برای فروش گندله به کارخانه ها تعیین می شود و بازار آن طور که باید و شاید آزاد نیست که بتوانیم با میزان و حجم دلخواه خود اقدام به فروش محصولات کنیم.
در حال حاضر شرایط صادرات گندله چگونه است؟
با وجود اینکه صادرات گندله باعث ارزآوری می شود، اما به دلیل اینکه گندله سنگ آهن، نیاز بازار داخلی است، امکان گرفتن مجوز صادراتی برای صادرات این ماده اولیه امکان پذیر نیست؛ مگر اینکه ثابت شود که میزان تولید مازاد بر نیاز داخل کشور است.
همچنین این نکته نیز وجود دارد که نرخ گندله رآهن در بازارهای جهانی نیز پایین آمده است و حتی اگر مجوز صادراتی هم برای این ماده اولیه گرفته شود در شرایط فعلی صادرات به صرفه نیست.
در حال حاضر اختاف نرخ گندله سنگ آهن در بازار داخلی با بازارهای خارجی و صادراتی چقدر است؟
بر اساس آخرین اطاعاتی که داریم، نرخ صادراتی گندله سنگ آهن پایین تر از نرخ داخلی است، به دلیل اینکه نرخ سنگ آهن در بازار جهانی افت کرد.
بنابراین در شرایط فعلی فروش داخلی این ماده نسبت به فروش صادراتی آن به نفع شرکت های فولادی است.
سخن آخر تولید گندله به عنوان مواد اولیه کارخانه های احیا و ذوب جزو مهم ترین بخش های تولید فولادسازی است.
در طی دو سال اخیر بخش گندله سازی کشور با چالش های متعددی نظیر تحریم در بحث قطعات، انرژی به ویژه گاز و برق مواجه بوده است.
با وجود همه این مشکلات گل گهر توانسته است موانع را مرتفع کند و خوشبختانه کمبودی در تولید گندله وجود ندارد.
گل گهر، شرکتی تولید محور است که با نگاه ملی و افق فرا منطقه ای، تنظیم بازار فولاد کشور را در دستور کار خود قرار داده است.
با این حال، قیمت گذاری دستوری بر هزینه تولید و هزینه های تمام شده آن تاثیر مستقیم می گذارد که ضرورت دارد شرایط بازار به سمتی سوق پیدا کند که ضمن حذف قیمت گذاری دستوری، شرکت های تولیدی بتوانند هم در تامین مواد اولیه و هم در فروش محصول چالش اساسی نداشته باشند.
«روزنامه روزگار معدن – 18 بهمن 1400»
[/sect id=[file]] |