به طور کلی، مناطق آزاد تجاری صنعتی (TIFZ) و مناطق ویژه اقتصادی (SEZ) مناطقی هستند که توسط دولت ایران به جهت ارتقاء فعالیت های تجاری برای افراد محلی و خارجی از طریق فراهم آوردن شرایط آرام برای انجام تجارت تعیین و ایجاد شده است.
SEZ ها امکان سرمایه گذاری در بخش های مهمی در ایران مانند زیرساخت ها، خدمات رفاهی شهری مثل آب و برق و سایر خدمات را عرضه می کند.
SEZ ها عرصه جذابی در سرمایه گذاری هستند زیرا توزیع و تخصیص جغرافیایی آنها موجب ارتباط با مراکز اصلی فعالیت اقتصادی در داخل کشور و همچنین در سطح بین المللی به سبب دسترسی به کشورهای همسایه ایران می شود و بنا بر این با تخصیص SEZ ها دسترسی آسان تر به واردات و صادرات کالاها و اجناس ایجاد می شود.
کالاها، اجناس، ماشین آلات و تجهیزاتی که به مناطق آزاد تجاری وارد می شوند از مزایای خاصی برخوردارند، زیرا قوانین تجاری در SEZ ها متفاوت است.
پس از ثبت نام در گمرک، آنها مشمول مقررات معمول گمرکی در ایران نخواهند شد و بنا بر این از این مقررات معاف هستند.
همانطور که در قانون تاسیس و اداره مناطق ویژه اقتصادی آمده است، تنها محدودیت ها و ممنوعیت های مربوط به واردات و صادرات، بر مبنای قانون خواهد بود.
مقایسه ای بین TIFZ ها و SEZ ها
TIFZ ها و SEZ ها در مواردی با یکدیگر شباهت و تفاوت دارند.
مهم ترین آنها به شرح زیر خلاصه شده است:
- ورود به مناطق: اشخاص خارجی برای ورود به TIFZ، به هیچ ویزای ورودی از پیش نیاز ندارند بلکه به جای آن ویزا در هنگام ورود به این مناطق صادر می شود.
- برای ورود اشخاص خارجی به SEZها، قوانین سرزمین اصلی اعمال میشود به این معنی که آنها باید درخواست ویزا کنند و از این طریق می توانند وارد این مناطق شوند.
- سرمایه گذاری: در TIFZ، سرمایه گذاران خارجی باید مقرراتی را که به صورت وِیژه نسبت به این مناطق اعمال می شوند، رعایت نمایند.
- اما در SEZ، قوانین مربوط به درخواست سرمایه گذاری، همانهایی است که از سرزمین اصلی سرچشمه می گیرند.
- ثبت شرکت در مناطق آزاد، از جمله IP، علائم تجاری، برندها، اختراعات و غیره: در TIFZ همه این مسائل توسط مقام صلاحیت دار منطقه و منحصرا برای آن منطقه تنظیم شده است، بنا بر این سرمایه گذار خارجی باید به همان مقام صلاحیت دار مراجعه نمایند.
- در SEZ همه این مسائل توسط قوانین سرزمین اصلی تعیین می شود و در نتیجه این موضوع به قانون سرزمین اصلی مربوط است.
- مقدار / درصد مجاز سرمایه گذاری خارجی در این مناطق: سرمایه گذاری خارجی در TIFZ با هیچ محدودیتی مواجه نیست و بنابراین ۱۰۰٪ سرمایه گذاری خارجی در آن مجاز است.
- از سوی دیگر، در SEZ ها، بدواً باید به قوانین و مقررات مربوط به سرمایه گذاری خارجی که در سرزمین اصلی حاکم است، رجوع شود.
- هر چند در بیشتر موارد، دیده شده است که در SEZ و همچنین در سرزمین اصلی ۱۰۰٪ سرمایه گذاری خارجی امکان پذیر است.
- واردات کالا از خارج کشور به این مناطق (این کالاها را می توان در این مناطق فروخت یا به کشورهای دیگر صادر کرد اما نمی توانند به سرزمین اصلی وارد شوند و به فروش برسند) محصولات وارداتی به TIFZ و SEZ از مالیات و مقررات گمرکی معاف هستند، اما تعرفه های محلی و هزینه ها براساس خدمات ارائه شده توسط ادارات اجرائی اعمال می شوند.
- همچنین هنگام صادرات مجدد کالاهای وارداتی به این مناطق به خارج از کشور، آنها از تمام مالیاتها و مقررات گمرکی معاف خواهند بود.
- انبار کردن در این مناطق: بدون وجود تاریخ ترخیص کالا،.
- شرایط مشابه در هر دو منطقه اعمال می شود.
- صادرات محصولات، قطعات نیمه ساخت، مواد خام از سرزمین اصلی به منطقه: صادرات از TIFZ ها یا SEZ ها ، تابع مقررات عمومی صادرات و واردات سرزمین اصلی خواهند بود.
- واردات کالا از خارج کشور به مناطق و سپس واردات آنها به سرزمین اصلی: هر دو منطقه از حیث صادرات و واردات تابع مقررات عمومی صادرات و واردات سرزمین اصلی خواهند یود.
- تخلیه، بارگیری و حمل و نقل کالا به خارج از کشور: هر دو منطقه از انواع مالیات و مقررات گمرکی، غیر از انبارداری و هزینه های محلی معاف هستند.
- استفاده از زمین و ذخایر طبیعی: در هر دو منطقه زمین به اتباع ایرانی فروخته و یا اجاره داده می شود، اما اتباع خارجی فقط از امکان اجاره زمین برخوردار هستند.
- نرخ ارز خارجی: در بازار آزاد TIFZ نرخ ارز حاکم در منطقه اعمال می شود.
- در SEZ ها، نرخ ارز بانک مرکزی که در سرزمین اصلی قابل اجراست اعمال می شود.
- خرده فروشی: در TIFZ سه منطقه از خرده فروشی ممنوع شده اند: اروند، ارس و انزلی. در مناطق دیگر، خارجیان و ایرانیان مجاز به خرده فروشی هستند.
- در SEZ خرده فروشی در تمام مناطق مجاز است اما این فعالیت ها برای اتباع خارجی دارای محدودیت هایی است.
- خدمات و عملیات بانکی آفشور توسط بخش خصوصی: این اقدامات در TIFZ مجاز و در دسترس است اما در SEZ ها تنها خدمات بانکی داخلی در دسترس هستند و باید توسط بانک های دولتی اداره شوند.
- حفاظت سرمایه گذاری خارجی: در هر دو منطقه، سرمایه های خارجی پذیرفته، محافظت شده و تضمین شده است (اشاره به FIPPA و قانون و مقررات مربوط به آن)
- تأمین اجتماعی ، بیمه اجتماعی:در هر دو منطقه، مقررات تامین اجتماعی سرزمین اصلی اعمال می شود.
- قانون کار، روابط کاری و صنعتی: مسائل مرتبط با قانون کارو روابط کارگری و کارفرمایی و هم چنین روابط صنعتی در TIFZتابع مقررات اجرایی خواهد بود.
- با این حال در SEZ، قوانین کار در سرزمین اصلی قابل اجرا خواهد بود.
- مقررات مالیاتی: سرمایه گذاری در TIFZها از یک معافیت مالیاتی ۱۵ ساله برخوردار است، اما سرمایه گذاری در SEZ تحت
- مقررات مالیاتی سرزمین اصلی قرار دارد.
«وبلاگ مؤسسه وکلای بین المللی بیان امروز»