تشکیل وزارت بازرگانی؛ ضرورت یا تهدید؟

سال 1386 دولت دهم در مصوبه ای به مجلس شورای اسلامی خواستار ادغــام وزارت بازرگانــی با وزارت صنعــت، معدن و تجارت شــد که در نهایــت در ســال 1390 ادغام انجــام و همه اختیارات تجاری در وزارت صنعت، معدن و تجارت مستقر شد.

حال با گذشت 12 سال و در راستای تسهیل تجارت و نظارت بــر بازار، طــرح تفکیک وزارت بازرگانی از وزارت صنعت، معدن و تجارت مطرح شده است و باید منتظر ماند و دید آیا مجلس شورای اسلامی این طرح را تصویب می کند یا خیر؟ مطرح کردن تشــکیل وزارت بازرگانی این روزها در لا بــه لای اتفاقات اقتصــادی تنها پاک کردن صورت مســئله است.

مشــکل در تشکیل وزارتخانه نیست، بلکه در ناهماهنگی میان وزارتخانه هاســت.

اگر احیای وزارت بازرگانــی لازم بــود، چرا ســال 1390 منحل و در وزارت صنعت، معدن و تجارت ادغام شــد؟ درســت نیست همه مشکلات امروز را به نبود وزارت بازرگانی منتسب کنیم.

ما طرح انتزاع را داشــتیم که طبق آن یکســری وظایف از وزارت صنعت، معدن و تجارت گرفته و به جهاد کشاورزی منتقل شــد، اما می بینیم بخشــی از مشکلات مربوط به حوزه بازار به وزارت جهاد کشــاورزی مرتبط می شــود.

ما مشــکلات تولیدی نظیر بحث تأمین و توزیع، واردات و صــادرات داریــم و با تشــکیل وزارت بازرگانی همه این مشکلات حل نمی شود.

اگــر وزارت جهــاد کشــاورزی و وزارت صنعت و معدن خوب حمایت می شدند و مدیران توانمند برایشان منصوب می شدند، دیگر به احیای این وزارتخانه نیاز نبود.

در حال حاضر نیز اگر این وزارتخانه تشــکیل شــود، دو سال زمان می برد تا مســئولیت ها تفویض شود.

علاوه بر این، هزینه جداگانه ای آن هم در شــرایط اقتصادی کنونی به دولت تحمیل می شــود.

در شــرایط فعلی از دست دادن دو سال زمان اصلا توجیه منطقی ندارد..

وزارت بازرگانی از قبل وظایفش مشخص بود.

اگر اعتقادی به تشــکیل آن داشــتند سال ها پیش نباید دست به ادغام می زدنــد.

ســال 90 کلی هزینه و زمــان برای ادغام این وزارتخانه صرف شــد اما نتیجه چه شــد؟ در شرایط فعلی برگشتن به عقب اصلا توجیهی ندارد و دیگر فرصت آزمون و خطا نیست.

باید تشکل ها توانمند شوند و مسئولیت ها به آن ها سپرده شود.

موضوع نظارت با دستگاه های نظارتی اســت و در حــال حاضر به انــدازه کافی در قالب تعزیرات ستادها و قرارگاه های مختلفی تشکیل شده است.

موضوع سیاســتگذاری برای تجارت نیز به وسیله وزارت صنعت، معدن و تجارت پیگیری می شــود که مســئولیت تنظیم روابط تجاری را زیرمجموعه آن، یعنی ســازمان توســعه تجارت ایران برعهده دارد.

قرار بر کوچک سازی و چابک سازی دولت است و در حال حاضر اگر بخواهند وزارتخانه ای به نام وزارت بازرگانی تشکیل دهند، باید ساختمان های آن را پس بگیرند، برای آن ساختمان ایجاد کنند یا افرادی که بازخرید شده اند را دو باره استخدام کنند که جز اتلاف وقت نتیجه دیگری ندارد.

مســئولان فعلی اگر دغدغه تجارت و تنظیم بازار دارند، تعرفه ها را به نحوی تنظیم کنند که تولید داخل لطمه نبیند، همچنین احیای روابط دوجانبه با همســایگان برای جذب ســرمایه گذاری های مشترک از ضرورت های امروز است که همه این موارد در قالب دو وزارتخانه فعلی قابل محقق شدن است و تضمینی نیست با ایجاد یک وزارتخانه جدید بازار کنترل شود.

«روزنامه اقتصادی روزگار - 12 تیر 1401»

کیومرث فتح الله کرمانشاهی، معاون کل اسبق سازمان توسعه تجارت ایران