در گفتگو با یک اقتصاددان سناریوهای اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۳ بررسی شد:
اعداد و ارقام دیگر در اقتصاد ایران تبدیل به شــوخی شــده اســت؛ این اصطلاحی اســت که پیمان مولوی، اقتصاددان درباره اعداد و ارقام بودجه سال آینده بیان می کند.
او معتقد است که تورم در اقتصاد ایران به هسته سخت خورده است و بودجه نیز کسری بالا دارد و به این ترتیب، در اقتصاد ایران شاهد آش شله قلمکاری هستیم که حالا در شرایط رشد اقتصادی پایایی و حجم عجیب نقدینگی، قرار اســت سیاســت های مالیاتی ســخت گیرانه اعمال شود.
بررسی درآمد عمومی دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۳ نشــان می دهد از ۲۴۶۲ هزار میلیارد تومان منابع عمومی بودجه، ۱۱۲۲ هزارمیلیارد تومان از محل درآمدهای مالیاتی تامین می شود.
این یعنی طبق لایحه بودجه سال آینده، درآمدهای مالیاتی دولت حدود ۵۰ درصد بیشتر از سال جاری در نظر گرفته شده است.
عدد و رقم در اقتصاد ایران تبدیل به شوخی شده است
در همین خصوص پیمان مولوی، اقتصاددان در گفت و گو با خبرگزاری خبرآنلاین در پاسخ به این پرسش که اعداد و ارقام بودجه ســال آینده، چه پیامی برای شــاخص های کلان اقتصادی دارد؟
می گوید: عدد و رقم که در ایران شــوخی است و اصلا دیگر تبدیل به شوخی شده است.
وی می افزاید: اولین نکته ای که باید دقت کنیم، این است که تورم در ایران به هسته سخت و یا به عبارتی، به زمین سفت خورده است.
این یعنی ما متاسفانه پایایی تورم را خواهیم داشت. منتها کسانی که تئوری می دادند که اگر دولت هیچ کاری هم نکند، تورم ۱5 درصد پایین می آید، دیدند این اتفاق نیفتاد.
این اقتصاد دادن تصریح می کند: یک واقعیت وجود دارد؛ این که امید اشتباه دادن باعث می شود افراد هیچ کاری انجام ندهند.
ما اتفاقا باید قبول کنیم که ریشــه تورم در ایران، دیگر از یک سیاســت پولی خارج شــده و به معضل تحریم ها برمی گردد.
تا زمانی که ما تحریم ها را داریم و سیاست پولی درستی هم نداریم، تورم پایدار خواهد بود.
مولوی متذکر می شــود: تورم هم که پایدار باشــد، بودجه ها تورمی، بزرگ و با کســری بالا خواهد بود.
در این جا، وقتی کسری بودجه داریم و سیاست انقباضی ای را که می توانستید اعمال کنید و اعمال نکردید، شاهد یک آش شله قلمکار خواهید بود.
به این شکل که در سال آینده قرار است در کشوری که در ۱۲ سال گذشته متوسط رشد اقتصادی نزدیک به صفر بوده و حجم نقدینگی نیز در پایان امسال ۲۲ برابر نسبت به سال ۹۰ شده، سیاست های مالیاتی سخت گیرانه اعمال شود.
ما در این خصوص جزو معدود کشورها هستیم.
وی یادآور می شود: حالا این شرایط را در جایی می بینیم که دومین ذخایر گاز و چهارمین ذخایر نفت دنیا را دارد.
ما در ژاپن که نیســتیم، ما در خاورمیانه هســتیم و این منابع را هم داریم و از این منابع نمی توانیم استفاده کنیم و فشار را کاملا روی عموم مردم می آوریم.
فشار روی جیب مردم است؛ نه دولت
این اقتصاددان در ادامه با بیان این که بودجه سال آینده هیچ تفاوتی با بودجه های سال قبل به لحاظ محتوایی ندارد و درصد تحقق بودجه نیز در هاله ای از ابهام است، می گوید: نکته نگران کننده این است که فشار خیلی زیادی مجددا به جیب مردم می آید تا به جیب دولت.
این حتما باعث یک نگرش منفی تر از سمت جامعه نسبت به مدیریت اقتصادی خواهد شــد و لطمات آن را در ســال های آتی خواهیم دید.
مولوی می افزاید: وقتی اقتصاد حرکت نمی کند و رو به جلو نمی رود، چه در یونان باشد و چه در ایران باشد و چه در آرژانتین باشد، این باعث نارضایتی خواهد شد.
اگر دقت به این موضوع نکنید، از جای دیگر می توانیم سر در بیاوریم.
یعنی نباید فشار فقط روی مردم باشد، فشار باید بر روی بهینه شدن سیستم اداره اقتصاد باشد.
اقتصاد ایران دارد اوراق می شود
این اقتصاددان در باره این که بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۳ نشان می دهد که دولت به اندازه کل درآمد مالیاتی ۱۱۲۲ هزار میلیارد تومانی، در سال آینده حقوق و دستمزد پرداخت می کند.
این یعنی از یک جیب مردم مالیات دریافت می شود و به جیب دیگر آن ها، حقوق واریز می شود.
می گوید: خطر این موضوع این است که اقتصاد دارد مستهلک می شود، اما من می گویم اقتصاد ما دارد اوراق می شود.
وی عنوان می کند: کشوری که سرمایه گذاری در زیرساخت ندارد، با مشکل نگهداری و اســتهلاک در کلیت اقتصاد مواجه می شــود.
اقتصاد ایران زمانی که مســتهلک شود، هزینه هایش بالاتر می رود.
مولوی تصریح می کند: با این تورم و قیمت دلار، خیلی از بنگاه ها و کسب وکارها و حتی خانه ها هزینه هایشان بالا می رود.
برای مثال، وقتی چیلر یک خانه در فرمانیه خراب می شــود، خانواده هایی که در فرمانیه زندگی می کنند، هزینه تعویض آن چیلر را نخواهند داشت.
در کسب و کار هم به همین شکل است.
وی متذکر می شــود: این اتفاق باعث می شــود که کلا بهره وری از اقتصاد ایران رخت ببندد و یک سری از کسب و کارها دیگر نتوانند ادامه دهند و این، بزرگ ترین خطر ایران اســت، زیرا تشــکیل سرمایه ثابت ناخالص منفی است، حرکت رو به جلو ندارد و از آن طرف، ســرمایه گذاری در زیرســاخت ها افول می کند.
به این شکل، دچار روزمرگی بسیار خطرناک در اقتصاد ایران بودیم و حالا هم هستیم.
چرا آمار رشد اقتصادی با واقعیت های اقتصاد نمی خواند؟
این اقتصاددان در پاسخ به این پرسش که چرا آمارهای مثبت رشد اقتصادی با واقعیت های اقتصاد نمی خواند؟
می گوید: اگر به آمارهای رشــد اقتصادی دقت کنید، یک بخشــی از آن، از چشم پوشــی آمریکا از فروش نفت ایران برمی گردد.
یعنی ایران، نفتی را می فروشد.
البته آمریکا هم به دلیل مدیریت قیمت انرژی در دوران بعد از کرونا و این که تورم را بتواند کاهشی کند، انرژی را مدیریت می کند.
حتی می بینید که با ونزوئلا هم به یک توافقاتی رســیدند تا در بازار نفت کنترل داشته باشد.
مولوی متذکر می شود: اما اتفاق خطرناک این است که در سال ۱۴۰۳، اگر بایدن رییس جمهور نشود و یک جمهوری خواه رییس جمهور شود، چه اتفاقی می افتد!؟
ما دقیقا به انتهای ســال ۹۶ و اول ســال ۹۷ برمی گردیم.
شــوک چه خواهد بود؟
دیگر درآمد نفتی و رشد اقتصادی هم وجود ندارد.
در این شرایط، موتور نقدینگی روشــن اســت و به سمت تورم های بالاتر می رویم و این، چراغ خطری است که روشــن شــده است.
وی یادآور می شود: شما اگر سال ۹۶ را به خاطر داشته باشید که ترامپ روی کار آمد، چنین اتفاقی افتاد.
حالا باید ببینیم برای سال ۱۴۰۳ چه اتفاقــی می افتــد و این کــه بایدن رای بیاورد، در هاله ای از ابهام قرار دارد.
به نظر من، انتخابات آمریکا برای اقتصاد ایران، یک ریسک بزرگ است.
سناریوهای اقتصادی ایران در سال آینده چه خواهد بود؟
این اقتصاددان در پاســخ به این پرســش که با این شرایط، سناریوهای تورمی و رشد اقتصادی اقتصاد ایران در سال آینده چه خواهد بود؟
می گوید: با این عددهای سرمایه گذاری در زیرساخت ها، تقریبا رشد اقتصادی تا ۳ درصد را در سناریو میانه در نظر می گیریم.
از آن طرف، رشــد نقدینگی به مدار ۲.۵ ت ۲.۸ درصد در ســال برمی گردد که یک چیزی نزدیک به ۳۰ درصد رشد نقدینگی است.
مولوی می افزاید: یعنی در انتهای امسال نقدینگی به ۸ هزار هزار میلیارد تومان می رسد و اگر سیاست پولی عوض نشود و همین روند ادامه پیدا کند و بار دیگر، اتفاقات مثبتی را نبینیم، در انتهای سال ۱۴۰۳ به نقدینگی نزدیک به ۲ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان اضافه می شــود. یعنی به ۱۰ هزار هزار میلیارد تومان حجم نقدینگی می رســیم که هم در نوع یک رکورد اســت و هم تقاضای عجیبی در اقتصاد ایجاد می کند که فقط با رشــدهای اقتصادی ۷ ،۸ درصدی قابل جبران است و با رشدهای اقتصادی ۲ ،۳ درصد قابل جبران نیست.
وی تاکید می کند: بر این اساس، ما یک پایایی را در تورم خواهیم داشت.
به همین دلیل گفتم که تورم به هسته سخت خورده و تمام کسب و کارها باید دقت کنند که ما با این روند ادامه خواهیم داد.
این اقتصاددان خاطرنشــان می کند: تورم در خوشبینانه حالت در کانال ۳۵ تا ۴۰ درصد خواهد بود و در سناریو میانه، در حدود ۴۰ تا ۴۵ درصد خواهد بود.
«روزنامه نقش اقتصاد - 20 آذر 1402»
[/sect id=[file]] |