تلاشی در غول خفته تحریم

اگرچه تردیدی وجود ندارد که تجارت آزاد با کشورهای منطقه می تواند اقتصاد را احیا کند اما باید توجه داشت که کشورهای اوراسیا با قوانین بین المللی پیش می روند و با توجه به تحریم ها و نپذیرفتن «اف ای تی اف» چگونه می توان تجارت آزاد داشت و چه کمکی به ما خواهد کرد، موضوعی که کارشناسان این حوزه معتقدند در حال حاضر تعامل برای تجارت آزاد هیچ کمکی به اقتصاد نخواهد کرد اما حضور در پیمان های دو، سه و چند جانبه همچون اوراسیا و شانگهای می تواند مقدمه ای برای روزی باشد که مشکلات تحریمی از بین برود.

شهر سن پترزبورگ روسیه دوشنبه چهارم دی ماه میزبان آیینی با حضور وزیر صنعت، معدن و تجارت ایران و معاونان نخست وزیران پنج کشور عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا است که در قالب آن، موافقتنامه دائم تجارت آزاد میان طرفین به اقتصادی اوراسیا(EAEU)  امضا می رسد.

اتحادیه متشکل از کشورهای بلاروس، قزاقستان، روسیه، قرقیزستان و ارمنستان است. نخستین گام مشترک ایران و این اتحادیه با امضای پیش نویس توافقنامه ای بر سر اخذ تعرفه های صادراتی ترجیحی در سال ۲۰۱۷ میلادی در ایروان برداشته شد و سال ۲۰۱۸ بود که این توافقنامه موقت به مدت سه سال بین طرفین امضا شد.

بررسی اظهارات طرفین گویای آن بود که در پایان این سه سال همکاری مشترک، طرفین به فرمولی برای دائمی کردن آن بر می دارند یا این روند متوقف می شود؛ اما مذاکرات طرفین گویای علاقه مندی تهران و پایتخت های اوراسیایی به همکاری بلندمدت و پایدار بود.

این گونه بود که ایران با تمدید قانون موافقنامه موقت تجارت ترجیحی راه را برای تحقق این هدف هموار کرد.

به دنبال موافقتنامه تجارت ترجیحی بین ایران و اتحادیه اوراسیا در سال ۲۰۱۸ ، طرفین در خصوص چندین قلم کالا، تخفیف تعرفه ای برای کالاهای یکدیگر قائل شدند.

بنا بر برخی منابع، در این چارچوب، ایران به حدود ۳۸۰ قلم کالای تولیدی در اتحادیه اوراسیا تخفیف تعرفه ای داد و در مقابل، اتحادیه اوراسیا برای ۵۰۲ قلم کالای ایرانی تخفیف تعرفه ای قائل شد که طرفین در مجموع به صورت مساوی، مبادلات اقتصادی را از تخفیف برخوردار کردند.

هر تلاشی با تحریم راه به جایی نمی برد در این رابطه محسن بهرامی ارض اقدس در گفتگویی اظهار داشت: متاسفانه ایران در شرایط تحریم کامل به سر می برد و تجارت با پیچ و خم های بسیاری روبروست.

بر این اساس ما باید ارز حاصل از صادرات را با توجه به کشور مقصد و ارز دریافتی از آن کشور به کشور دیگر و از ارزی به ارز دیگر تبدیل کنیم و نهایتا از طریق شرکت های واسطه ای و قابل اعتماد با ریسک های بالا در خارج از کشور تحویل بگیریم همه این ها در شرایطی است که اگر صادرکننده ارز خود را در شبکه نیمایی بفروشد این مسیر علاوه برپیچ و خم های ذکر شده ریسک ۱۵ درصدی هزینه ترانسفر و تبدیل ارز را نیز متحمل می شود که تجارت را فاقد توجیه می کند.

عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران ادامه داد: در واقع تجار ایران به دلیل تحریم ها و بحث اف ای تی اف وعدم تراکنش های بانکی ۱۵ درصد در شرایط رقابتی از رقبا در بازار منطقه عقب هستند و همچنین علاوه بر این ها عوارض فنی، تعرفه های غیر رقابتی و برخوردهای غیر رقابتی با رقبا در بازار های هدف صورت می گیرد.

وی گفت: به عنوان مثال کاشی و سرامیک ایران علاوه بر مرغوبیتی که دارد و قابل رقابت با نوع اسپانیایی است اما در کشورهای منطقه باید سود و عوارض گمرکی بپردازد این در حالیست که رقیب اسپانیایی از پرداخت این عوارض معاف است و طبیعتا قیمت تمام شده ایران نسبت به رقبا بالاتر خواهد بود و به همین دلیل نمی تواند رقابت کند.

معاون سابق وزیر بازرگانی در ادامه گفت: در رابطه با واردات نیز باز هم به دلیل تحریم ها و نپذیرفتن «اف ای تی اف»م ها با ما از این طریق و با این مسیرهای سخت و پرپیچ و خم تعامل داشته باشد.

این کارشناس اقتصادی خاطر نشان کرد: به نظر می رسد تا مساله تحریم و «اف ای تی اف» و مرادرات بانکی با بانک های بزرگ و جهانی دنیا حل نشود هرگونه تلاشی بی نتیجه خواهد ماند اما به دلیل انزوا که در اثر تحریم داریم حضور ایران در پیمان های دو ، سه و چند جانبه همچون اوراسیا و شانگهای می تواندد مقدمه ای برای روزی باشد که مشکلات تحریم ها حل شده باشد و تجار و بانک های ایران بتوانند در شرایط رقابتی با دنیا فعالیت و تعامل ازاد و حق انتخاب داشته باشند چرا که در حال حاضر تجارت ایران به کشورها و کالاهای خاص محدود شده است .

«روزنامه جهان اقتصاد - 5 دی 1402»