بهروز آقایی کارشناس دریایی و بندری
ایجــاد جذابیــت بــرای ســرمایه گذاری، فراهم کردن زمینه اشــتیاق ســرمایه گذاران جهــت ســرمایه گــذاری در حــوزه اقتصــاد دریامحــور در بنــادر و تســهیل گــری فرآیندهــای اداری بــا تدویــن و طراحــی فرصت های ســرمایه گذاری در کنار حذف تفکرات بخشی نگری و تنگ نظری مدیریتی؛ موجبات ترغیب بخش خصوصی جهت سرمایه گذاری در حــوزه فعالیت هــای اقتصــادی دریا محور در بنادر را ایجاد خواهد کرد.
در پی ابلاغ سیاســت های توســعه دریا محور توســط رهبر معظــم انقــلاب و تمرکــز بــر بندهــای ۹ گانــه سیاســت های ابلاغــی چهــار محــور؛
- تاکیــد بــر مدیریــت کارآمــد و چابــک ســازی
- تســهیل مشــارکت صاحبــان ســرمایه داخلــی و خارجی در پروژه های ســرمایه گذاری دریامحور
- توســعه اقتصــادی و افزایــش ســهم کشــور از تجــارت بیــن الملــل دریایــی
- حمایــت از ســرمایه گــذاری در ســواحل
دارای ضرورت و حائز توجه بیشتری هستند.
با مداقه در موارد فوق در می یابیم عدم بهره گیری مطلوب از مواهب دریا، سهم اندک کشور در تولید ناخالص داخلی و عــدم اشــتغال مناســب در بخش هــای اقتصــادی دریــا محــور از نتایــج غفلــت در مــوارد فــوق در هــدف گــذاری، برنامــه ریــزی و اجــرا به موقــع اقدامــات عملیاتــی مربوطــه بوده است.
پر واضح است به دلیل حجم اقتصاد حمل و نقل دریایی، تنــوع و تعــدد فعالیت هــا، بیــن المللــی بــودن ماهیــت فعالیت ها و وابســتگی ســایر بخش های اقتصادی اعم از صنعت، کشاورزی، انرژی و توریسم به فعالیت های حمل و نقل بین المللی دریایی جذابیت برای سرمایه گذاری در این بخش وجود دارد.
در این راستا افزایش سهم تجارت دریایی با ارتقا ضریب دسترسی به شبکه جهانی دریایی و قابلیت ارائه خدمات بهینه و ارزان رابطه مستقیم وجود دارد.
سیاســت های متناقــض در تصدی گــری فعالیت هــای اقتصــادی علیرغــم صراحــت اصــل ۴۴ قانــون اساســی در خصــوص وا گــذاری فعالیت هــای تصــدی گــری بــه بخش خصوصــی متاســفانه وا گــذاری فعالیت هــا بــه بخش های دولتــی یــا شــبه دولتــی بــه صــورت غیــر اقتصــادی صورت می پذیرد.
به عنوان مثال در تمام کشورهای توسعه یافته و در حال توســعه راهبری فعالیت های حمل و نقلی و لجســتیک از زنجیره تامین تا ایجاد ترمینال های اختصاصی به صورت بلنــد مــدت بــه بخش هــای خصوصــی و اپراتوهــای بیــن المللــی وا گــذار شــده کــه مطمئنــا در ایــن مدل هــا، رقابت پذیری، ایجاد ترافیک و خدمات ارزان و بهینه و بازگشــت منطقی سرمایه بعنوان یک اصل مدنظر بوده در حالی که در مدل دولتی رقابت پذیری و بهبود عملکرد به درســتی انجام نخواهد پذیرفت.
بیــان موفقیــت کشــورهای منطقــه بــه دلیــل ســرمایه گذاری های گسترده در این حوزه ها تکرار مکررات است و در این مجال ضرورتی به ذکر آن ها نیست.
از دید صاحبان سرمایه نرخ بازگشت سرمایه سرمایه گذار ، سهولت قوانین و مقــررات، حمایــت واقعــی ســرمایه پذیــر از ســرمایه گذار، دسترســی بــه انــرژی و سیســتم های حمــل و نقلــی متنوع و قــرار گرفتــن در شــرایط ثبــات بدور از تنش های سیاســی از فاکتورهای اصلی برای ســرمایه گذاری در هر بخشــی از جمله فعالیت های اقتصادی مرتبط با توســعه دریا محور است.
در ایــن بیــن ســئوال اصلــی ایــن اســت وظایــف متولیــان و دســتگاه های دولتــی در اتخــاذ اســتراتژی، تدویــن قوانیــن، هدف گــذاری و اجرا اقدامات اجرایی برای تحقق سیاســت های ابلاغــی در رونــق تجــارت دریایــی و ایجــاد مطلوبیت خدمات بهینه و سرمایه گذاری چیست؟
شــرط اصلــی بــرای تحقــق موضوعــات مطروحــه بــه چنــد بخــش مهــم قابــل تقســیم خواهــد بــود؛ تــلاش مســتمر جهــت تســهیل فرآیندهــا (از تدویــن قوانیــن و دســتورالعمل ها تــا اجــرا)، طراحــی و تدویــن مدل هــای اقتصــادی ســرمایه گــذاری متناســب و مرتبــط بــا فعالیت هــای تجــاری و دریایــی، تغییــر نگــرش مدیــران و اجتناب از بخشــی نگری و ســایق شــخصی و از همه مهمتر ایجاد فضای اعتماد و شفافیت در قوانین و اجرا از عوامــل اصلــی ترغیــب بخش های خصوصی داخلی و خارجــی بــرای حضــور در فعالیت هــای اقتصــادی دریــامحور در این بخش خواهد خواهد بود.
بــه زعــم اینجانــب لازمــه تحقــق بخــش اول، تغییر فرهنگ مدیریتی، سیاســت گذاری بر پایه توســعه تجارت و ایجاد بخــش هــای خصوصــی توانمنــد در ایــن حــوزه، اصــلاح حکمرانــی در تجــارت دریایــی منطبــق بر حمل و نقل بین المللی، تدوین لوایح، قوانین و دســتورالعمل ها در راســتا سیاســت های ابلاغــی و نظــارت دقیــق در اجــرا با مدیریت چابک و آگاه از فضای کســب و کار از ضروریات اصلی این حوزه خواهد بود.
از آنجائی که بنادر کانون های اصلی جابجایی کالا و نقطه اتصال ســایر مدهای حمل و نقل به حمل و نقل دریایی می باشــند.
تــلاش بــرای تغییــر کارکرد بنادر از بنادر ســنتی بــه بنــادر رقابتــی بــا قابلیت ارائــه خدمات گســترده بهینه بــه طیــف وســیعی از ذینفعــان (صاحبــان کالا، خطــوط کشــتیرانی، رویــه هــای متعــدد انتقــال و جابجایــی کالا و .....) و توسعه زیر ساخت ها اعم از فیزیکی و غیر فیزیکی متناســب بــا تحــولات جهانــی ایــن بخش از شــرایط اصلی برای ایجاد جذابیت برای سرمایه گذاری بخش خصوصی خواهند بود.
«روزنامه اقتصادی اسکناس - 13 دی 1402»
[/sect id=[file]] |