ابوالفضل شادمان
ایجاد منبع سرمایه برای کسب و کار، امکان سرمایه گذاری خارجی و ایجاد منبع برای بودجه دولت، از خصوصیات بازار بورس اســت که کمک به رشد اقتصاد کشورها کرده و تأثیر مثبتی در اقتصاد دنیا دارد.
در مجموع می توان گفت که بازارهای مالی با جمع آوری پس اندازهای کوچک و بزرگ و هدایت آن ها به سوی بخش های مولد اقتصادی، از طریق ایجاد رغبت در افراد، برای سرمایه گذاری در بورس می توانند نقش بسزایی در پیشرفت اقتصادی کشورها و در نهایت پیشرفت اقتصاد دنیا داشته باشند.
زمانی که اقتصاد کشوری رشد کند، کشورهای دیگر نیز برای رشد اقتصادی کشور خود تلاش بیشتری می کنند و بازار سهام می تواند کمک گسترده ای به آن ها نماید که در نتیجه این پیشرفت ها، اقتصاد دنیا پیشرفت خواهد کرد.
احیای واحدهای تولیدی راکد از مسیر بازار سرمایه
چند روز پیش رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان تهران با اعلام اینکه بازار سرمایه می تواند بهترین محل برای تامین نقدینگی بنگاه های اقتصادی باشد، گفت: بازار سرمایه می تواند در افزایش تولید و اتمام پروژه های نیمه تمام در کشور کمک کننده باشد.
محمود سیجانی، تامین نقدینگی را به عنوان مهمترین مشکل واحدهای تولیدی معرفی کرد و اظهار داشــت: این امر باعث ایجاد معضلات بزرگ و عدیده برای این واحدها و نیز سنگ اندازی ها در تولید بنگاه های اقتصادی شده است.
وی بازار سرمایه را به عنوان بازاری مناسب برای تامین نقدینگی مورد نیاز بنگاه های تولیدی معرفی کرد و افزود: بازار سهام می تواند به عنوان بهترین بازار برای تامین نقدینگی پروژه های بزرگ و شاخص معرفی شود، بنابراین بهتر است سازمان بورس تصمیماتی را برای افزایش حجم ورود سرمایه های خرد به بازار سهام و نیز هدایت آنها به مدار تولید اتخاذ کند.
رئیس سازمان صمت استان تهران معتقد است: در وضعیت فعلی اقتصاد کشور، بازار سرمایه می تواند در افزایش تولید و اتمام پروژه های نیمه تمام در کشور کمک کننده باشد.
اعتماد واحدهای تولیدی به بازار سرمایه
سیجانی به اعتماد واحدهای تولیدی در زمینه تامین مالی از طریق بازار سرمایه اشاره کرد و ادامه داد: بنگاه هایی که تولید آنها تحت تاثیر کمبود نقدینگی متوقف شده می توانند واحدهای تولیدی خود را با کمک بازار سرمایه احیا ببخشند و بار دیگر به مدار تولید بازگردند.
وی خاطرنشان کرد: همچنین برای بنگاه های تولیدی که در حال تولید کالاهای صادراتی هستند، امکان تامین نقدینگی از این محل را فراهم کرده تا ضمن توسعه واحدهای تولیدی خود باعث افزایش صادرات کالاهای خود در بازارهای هدف شوند.
مشکلات سیستم بانکی برای تامین نقدینگی واحدهای تولیدی
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت اســتان تهران به مشکلات سیستم بانکی برای تامین نقدینگی واحدهای تولیدی تاکید کرد و گفت: اکنون حدود یک سالی است که بانک ها به دلیل تراز منفی و نیز دیگر مسایل موجود در بانک ها، سیاست انقباضی را در پیش گرفتند.
سیجانی به وجود مشکلات عدیده در تامین منابع مالی واحدهای تولیدی اشاره کرد و اظهار داشت: در وضعیت فعلی، بازار سرمایه می تواند بهترین محل برای تامین نقدینگی مورد نیاز بنگاه های اقتصادی باشد.
وی معتقد است: این بازار مکانی مناسب برای پروژه هایی خواهد بود که در بحث راه اندازی و نیز ادامه فعالیت های خود با مشکل نقدینگی مواجهه هستند.
رئیس سازمان صمت استان تهران با اشاره به نقش بازار سرمایه در افزایش اشتغال زایی افزود: در بحث تامین منابع مالی بنگاه های تولیدی و طرح های توسعه ای که نتیجه آن افزایش تولید است، بازار سرمایه می تواند با تاثیر مستقیم در اشتغال زایی واحدهای تولیدی و پروژه های نیمه تمام همراه باشد.
سیجانی در پایان گفت: در این راستا به ازای ایجاد یک شغل مستقیم در واحدهای صنعتی سه یا پنج شغل غیرمستقیم ایجاد خواهد شد، وجود چنین مسایلی باعث شده تا بازار سرمایه بتواند اثر بسیار زیادی را در ایجاد و حفظ اشتغال در اقتصاد کشور داشته باشد.
مهم ترین هدفی که همه کشورها و جوامع در تلاش برای رسیدن به آن هستند، رشد و توسعه اقتصادی است.
تأمین یک زندگی مناسب برای همه افراد جامعه، همواره در سرلوحه اهداف و برنامه ریزی های گوناگون کشورها قرار دارد و اصلی ترین عامل توسعه جوامع، رشد اقتصاد آن ها است.
سرمایه گذاری در بورس دارای اهمیت بسیار زیادی در سامانه های اقتصادی است و به عبارتی به عنوان دماسنج اقتصادی کشورها عمل می کند.
نقش بورس در اقتصاد یک کشور نقشی است که آن را نمیتوان نادیده گرفت.
تاثیر بورس در اقتصاد ایران
رشــد و توسعه اقتصادی، نیازمند ســرمایه گذاری های کلان است و این سرمایه گذاری ها هیچ گاه نمی توانند بر اســاس بازار منابع کوتاه مدت تأمین مالی شــوند.
ایجاد یک بازار سرمایه قوی و کارآمد زیرساخت اساسی تأمین مالی بلندمدت هر کشور را تشکیل می دهد.
شاید بتوان رسمی بودن، شفافیت و برخورداری از پشتوانه محکم قانونی را مهم ترین تفاوت های بازار بورس با بازارهای سنتی دانست.
یک عقیده متداول این است که رونق بازار بورس، بازتاب اقتصاد در حال پیشرفت است که در بلندمدت ارتباط مثبت و دوطرفه ای میان رشد اقتصادی و شاخص های توسعه بازار بورس به وجود می آورد.
از طریق بازارهای مالی می توان فرآیند تشکیل سرمایه را سرعت بخشید.
بازارهای مالی به دلیل نقشی که در گردآوری منابع مالی از طریق پس اندازهای کوچک و بزرگ دارند و هم چنین نقشی که در هدایت منابع مالی به سوی مصارف و نیازهای سرمایه گذاری در بخش های مولد اقتصادی دارند، مورد توجه اند.
به طورکلی هدف از تشکیل بورس، جمع آوری سرمایه ها و هدایت آن به سمت فعالیت های اقتصادی است.
بازار بورس به کسب و کارها و کارآفرینان کشور به منظور ارائه سرمایه به شرکت هایی که به آن نیاز دارند، می تواند کمک کند.
در یک اقتصاد سالم و پویا، با این روش می توان از حرکت سرمایه ها به سوی فعالیت های سفته بازانه جلوگیری نمود.
فرض کنید شرکتی پس از انجام مطالعات کارشناسی، به این نتیجه رسیده است که با افزایش تعداد خطوط تولید خود، می تواند محصول جدیدی را به بازار عرضه کند.
طبیعت موفقیت شرکت در راه اندازی خط تولید جدید، منجر به افزایش میزان تولید، فروش و سودآوری شرکت، ایجاد فرصت های شغلی بیشتر و درنهایت، رشد و رونق اقتصادی خواهد شد؛ اما شرکت برای راه اندازی این خط تولید، نیاز به پـول دارد.
یک راه متداول، مراجعه مسئولان شرکت به بانک و دریافت تسهیلات بانکی است.
این روش ازنظر زمانی، معمولا فرایندی زمان بر و طولانی است.
همچنین هزینه بالایی را به شرکت تحمیل می کند؛ اما در کنار این، روش دیگـــری هم وجود دارد که تأمین مالـی از طریق بورس اوراق بهـادار است.
در این روش، شرکت می تواند در صورت پذیرش در بورس، طرح توجیهی خود برای راه اندازی خط تولید جدید را به بورس ارائه کند.
درصورتی که کارشناسان بورس تشخیص دهند که طرح ارائه شده، ازنظر میزان سودآوری و سایر شرایط، طرح قابل قبولی است، به شرکت اجازه می دهند تا با عرضه و فروش ســهام جدید به ســرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار، منابع مالی موردنیاز خود را برای راه اندازی خط تولید جدید تأمین کند.
ارزش پول به مرورزمان کاهش پیدا می کند و با توجه به تورم موجود در جامعه درصورتی که پس اندازها در جای مناسبی سرمایه گذاری نشوند، ارزش آن کاسته خواهد شد؛ بنابراین جذب پس اندازهای راکد و به کارگیری آن در تولیدات، ایجاد امکانات و تسهیلات برای مشارکت عموم مردم باعث شده که بورس به عنوان یک اهرم مهم در کنترل نرخ تورم و افزایش نرخ رشد پس انداز، نقش مهمی را در جامعه ایفا کند.
لازمه ورود به بازار بورس، دریافت کد بورسی است.
در نتیجه سرمایه گذارانی که اقدام به خرید سهام شرکت ها می کنند از سرمایه خود در مقابل تورم محافظت می کنند.
قابلیت نقد شوندگی بالا
قابلیت نقد شوندگی بالای بازار بورس، سرمایه گذاران را در معاملات عمومی به آرامش می رساند و می توانند سهام خود را در هر زمانی که خواستند از سرمایه گذاری خارج کنند و به فروش برسانند.
همین ویژگی از مهم ترین مزیت هایی است که بورس را از بازارهای دیگر بخصوص مسکن جدا می کند و افراد زیادی را به سمت خود می کشاند.
نوسان گیران از این قابلیت بازار بورس بیشترین استفاده را می کنند
شفافیت و امنیت در سرمایه گذاری
یکی از مهم ترین مزایای ســرمایه گذاری در بورس، امنیت در ســرمایه گذاری است.
علت اهمیت بالای بورس در اقتصاد کشورها، تصویب و اجرای قوانین و مقررات متعدد درزمینه بورس و حمایت از سرمایه گذاران این بازار در همه جای دنیا است.
هم چنین شرکت ها موظف هستند همه اطلاعات مهم خود مانند اطلاعات مالی، برنامه ها و ... را به بورس اعلام نمایند.
بنابراین بازار سهام شرایطی را فراهم کرده که اطلاعات مورد نیاز به راحتی در اختیار سرمایه گذار قرار گیرد تا سرمایه گذار با اطمینان بیش تری ســرمایه گذاری کند.
از طرفی به دلیل این که بازار سرمایه، شرکت ها را بهتر و قوی تر کنترل می کند، می تواند منافع مشترکی بین مالکان شرکت های سرمایه پذیر و سهامداران ایجاد کند.
تمام این موارد کمک می کند که افراد به فکر استفاده و کسب سود از پس اندازهای خود باشند و آن ها را در جایی مناسب سرمایه گذاری کنند.
در نتیجه بورس نیز با جمع آوری سرمایه های خرد سبب رشد اقتصادی می شود.
کسب درآمد
یکی از مهم ترین اهداف هر فرد در ســرمایه گذاری، کســب درآمد و سود است.
سرمایه گذاری در بورس اگر به صورت صحیح و آگاهانه باشد، می تواند از طریق دریافت سود نقدی یا DPS و افزایش قیمت سهام کسب درآمد کند.
سرمایه گذاران در بورس با بررسی و تحلیل بنیادی اطلاعات منتشرشده شرکت ها، سهام شرکت ها را انتخاب می کنند و پس از تحلیل تکنیکال شرکت وارد سهم می شوند.
از این رو بورس درواقع فضای رقابتی میان شرکت ها ایجاد کرده تا شرکت های موفق و سودآور به کار خود ادامه دهند.
شاخص سلامت
سرمایه گذاری در بورس به عنوان یکی از پارامترهای سنجش سلامت و یا بیماری اقتصادی کشورها در نظر گرفته می شود.
در حقیقت بدون وجود منابع مالی، شرکت های اقتصادی نمی توانند بسیاری از فعالیت های خود را به درستی اجرا کنند و همین امر موجب صدمه به اقتصاد خواهد شد.
روند تغییرات بورس داخلی (افزایش و کاهش) موجب تغییرات اقتصادی داخلی می شود.
ارتباط بین جامعه و بورس آن چنان عمیق است که تحلیل گران می توانند بر اقتصاد داخلی و یا بازار سهام تأثیر بگذارند.
کنترل ریسک
ریسک سرمایه گذاری باوجود بازار بورس کاهش پیدا می کند.
اگر بازارهای سرمایه گذاری مانند بورس وجود نداشته باشند، دارایی های سرمایه گذاری از پروژه های بلندمدت خارج می شوند و باعث کاهش رشد اقتصادی خواهند شد.
بازار سرمایه با جمع آوری حداقل مبلغ خرید در بورس برای سرمایه گذاران امکان سرمایه گذاری بلندمدت را ایجاد می کند.
افراد می توانند با حداقل مبلغ خرید در بورس در تعداد زیادی از شرکت ها، سرمایه گذاری کنند و اقتصاد را در جهت سرمایه گذاری در پروژه هایی با ریسک بالا سوق دهند و موجب تحریک رشد اقتصادی شوند.
به طورکلی رابطه بین بازار بورس و رشد اقتصادی در دهه های اخیر به عنوان یکی از محورهای اصلی در ادبیات توسعه مالی مطرح شده است.
بر اساس این ادبیات، بازار بورس نقش اساسی در رشد اقتصادی دارد و به دلیل ایفای نقش واسطه ای در تخصیص منابع به همه بخش های اقتصادی و نیز تشویق پس اندازها و استفاده کارا از آن ها، سهم عمده ای در رشد بلندمدت اقتصادی دارد.
از سوی دیگر رشد اقتصادی با افزایش ظرفیت تولید و سرمایه گذاری، بر افزایش اشتغال تأثیرگذار است.
افزایش دسترسی به ابزارهای مالی و نهادهای مالی، هزینه اطلاعات و مبادلات را در اقتصاد کاهش می دهد و سبب رشد اقتصادی، افزایش سرمایه گذاری، بهبود اشتغال و درمجموع افزایش رفاه جامعه خواهد شد.
مطالعات مختلفی در زمینه اثر توسعه بورس بر رشد اقتصادی به صورت بررسی اثر بازار بورس بر سیستم بانکی به صورت مجزا و به صورت توامان وجود دارد.
اکثر مطالعات, وجود بازارهای بورس توسعه یافته را در ارتقای رشد اقتصادی, مفید و موثر می دانند.
همچنین اکثر مطالعات تایید می کنند که در بلند مدت, ارتباط دو طرفه ای میان رشد اقتصادی و توسعه بازار بورس وجود دارد.
در کوتاه مدت در بعضی از کشورها, رشد اقتصادی منجر به توسعه بازار بورس شده است ولی ارتباط, یک طرفه و از سوی بورس بر رشد اقتصادی است.
این مقاله به بررسی اثر توسعه بازار بورس بر رشد اقتصادی در مقایسه با اثر توسعه سیستم بانکداری بر رشد اقتصادی در ایران می پردازد.
نتایج حاکی از آن است که ارتباط مثبتی بین رشد اقتصادی و شاخص های توسعه بازار بورس وجود دارد.
ولی به علت عدم توسعه یافتگی بورس تهران، اثر آن بر رشد اقتصادی, کمتر از اثر اعتبارات اعطایی از سوی سیستم بانکی به بخش خصوصی است.
بازار سرمایه کمکی در مسیر توسعه اقتصادی و اشتغال زایی
عضو کمیسیون عمران مجلس گفت: سازمان بورس با آموزش مردم می تواند نقش محوری در توسعه اقتصاد کشور پیدا کند و سرمایه گذاری در بورس را در بین مردم رواج داده و با جذب سرمایه های خرد و هدایت آن به سمت و سوی مناسب به اشتغال زایی و توسعه اقتصاد کشور هم کمک کند.
«غلامرضا شریعتی اندرانی» ضمن تاکید بر اهمیت جایگاه سازمان بورس افزود: با توجه به گستردگی اقتصاد در همه کشورها و فعالیت هایی که کشورها در عرصه های مختلف اقتصادی دارند، سازمان بورس در هر کشوری جزو سازمان های مهم به شمار می رود که نقش اساسی در توسعه و پیشرفت اقتصاد کشور نیز دارد.
وی اظهار کرد: خوشبختانه به نظر می رسد در کشور ما هم به تدریج سازمان بورس و اوراق بهادار جایگاه واقعی خود را خواهد یافت.
شریعتی افزود: برای آنکه از اقتصادی سالم و شفاف برخوردار باشیم، باید به ایجاد زیرساخت هایی که منجر به توسعه فعالیت در بازار سرمایه می شود، کمک کنیم و فعالیت های سرمایه گذاری مردم را در بورس متمرکز کرده و از این بازار تامین مالی کنیم.
تجربه نشان داده در هر جای دنیا بازار سرمایه تقویت شده، منفعت به همراه داشته و بازار سرمایه ما نیز باید تقویت شده و توسعه یابد.
عضو کمیسیون عمران اضافه کرد: البته توسعه بازار سرمایه، نیازمند فرهنگ سازی و تقویت دانش مالی سرمایه گذاران است و انتظار می رود سازمان بورس و اوراق بهادار در این حوزه هم حضور جدی تری داشته باشد و از طریق رسانه ملی و همینطور دانشگاه ها به آموزش مردم بپردازد.
وی خاطرنشان کرد: در شرایطی که نسل جدید از فضای مجازی و اینترنت در کسب و کارها بهره می برد، سازمان بورس و اوراق بهادار با آموزش مردم می تواند نقش محوری در توسعه اقتصاد کشور پیدا کند و سرمایه گذاری در بورس را در بین مردم رواج داده و با جذب سرمایه های خرد و هدایت آن به سمت و سوی مناسب، به اشتغال زایی و توسعه اقتصاد کشور هم کمک کند.
البته که رکود چند وقت اخیر بورس، موجب نارضایتی هایی شده؛ اما این رکود ناشی از عوامل کلان تری بوده است.
شریعتی، تصریح کرد: اگر قصد جلب اعتماد عمومی به سمت بازار سرمایه را داریم، باید آموزش مردم جدی انگاشته شود تا مردم از حقایق بازار سرمایه آگاهی داشته باشند و احساس کنند بازار سرمایه جایگاهی مطمئن برای سرمایه های آنهاست .
عضو کمیسیون عمران اعلام کرد: امیدواریم سازمان بورس و اوراق بهادار از طریق آموزش عموم با کمک رسانه ملی و دانشگاه ها، در فرهنگ سازی نقش پررنگ تری داشته باشد.
«روزنامه اقتصادی امروز - 18 فروردین 1403«
[/sect id=[file]] |