رکوردشکنی صادرات پس از ۲۷ ماه | رشد قیمت‌های جهانی به نفع تجارت خارجی ایران
آمارهای گمرک ایران 
آمارهای گمرک ایران از شکسته شدن رکورد ۲۷ ماهه صادرات غیرنفتی حکایت دارد. اتفاقی که به‌واسطه رشد قیمت‌های جهانی محقق شده و هنوز نمی‌تواند نشانه خروج اقتصاد ایران از سایه شوک‌های منفی کرونا و تحریم باشد؛ اما با مثبت کردن تراز تجاری کشور، نوید مثبتی برای کل اقتصاد محسوب می‌شود.
در مهر امسال ۱۹ میلیون و ۵۵۴ هزار تن کالا به ارزش ۹ میلیارد و ۸۸۶ میلیون دلار بین ایران و کشورهای جهان مبادله شد.
در این میان ۱۵ میلیون و ۱۸۷ هزار تن کالا به ارزش ۵ میلیارد و ۲۶۸ میلیون دلار به صادرات اختصاص داشته است.
بررسی‌ها حاکی از این است که این میزان صادرات ۸ درصد بیشتر از مهر ماه سال گذشته است و از رکورد ارزش صادرات در ۲۷ ماه گذشته عبور کرده است.
کارنامه صادرات
در هفتمین ماه از سال ۱۴۰۰ مجموع ارزش صادرات و واردات ایران ۱۹ میلیون و ۵۵۴ هزار تن به ارزش ۹ میلیارد و ۸۸۶ میلیون دلار بوده که از این مقدار ۱۵ میلیون و ۱۸۷ هزار تن به ارزش ۵ میلیارد و ۲۶۸ میلیون دلار به صادرات اختصاص داشته است.
ارزش صادرات در این‌ماه نسبت به‌ماه قبل ۵ درصد و نسبت به مهرماه سال قبل ۸ درصد افزایش پیدا کرده و بالاترین رقم در ۲۷ ماه اخیر محسوب می‌شود.
بررسی کارنامه تجارت خارجی ایران در مهر ۱۴۰۰ حاکی از این است:
- عراق با خرید ۵ میلیون و ۸۵۲ هزار تن کالا به ارزش یک میلیارد و ۶۴۳ میلیون دلار در رتبه نخست مقاصد صادراتی ایران
- چین با ۲ میلیون و ۵۶ هزار تن کالا به ارزش یک میلیارد و ۱۲۰ میلیون دلار در رتبه دوم
- ترکیه که در شهریورماه رتبه نخست مقاصد صادراتی کالاهای ایرانی را به‌خود اختصاص داده بود، در مهرماه با خرید۳ میلیون و ۷۸۲هزار تن کالا از ایران به ارزش یک میلیارد و ۸۸ میلیون دلار در رتبه سوم مقاصد صادراتی
- رتبه چهارم نیز به امارات متحده عربی اختصاص پیدا کرده که ۷۸۸ هزار تن کالا به ارزش ۳۴۷ میلیون دلار از ایران خریداری کرده
- افغانستان با وجود افت شدید واردات از ایران، با خرید ۲۷۴ هزار تن کالا به ارزش ۱۲۷ میلیون دلار به‌عنوان پنجمین مقصد صادرات کالای ایرانی ثبت شده است.
نقشه واردات ایران
سخنگوی گمرک در خصوص میزان واردات در مهر ۱۴۰۰ می‌گوید: در این ماه ۴ میلیون و ۳۶۷ هزار تن کالا به ارزش ۴ میلیارد و ۶۱۸ میلیون دلار از گمرکات کشور ترخیص قطعی شده که نسبت به واردات در مهر سال قبل از لحاظ وزن ۶۴ درصد و از لحاظ ارزش ۴۸ درصد رشد داشته است.
در مقایسه با شهریور امسال که جهش دو برابری در ترخیص کالا نسبت به معدل ۵ ماه گذشته را شاهد بودیم، میزان واردات ۱۸ درصد در وزن و ۲۹ درصد در ارزش کاهش پیدا کرده است.
البته در این‌ماه نیز میزان ترخیص کالا بسیار بالاتر از معدل ماهانه ترخیص در گذشته بوده است.
بر اساس آمارها در مهر امسال:
- امارات با فروش ۹۴۹ هزار تن کالا به ایران به ارزش یک میلیارد و ۲۹۱ میلیون دلار در صدر فهرست مبادی عمده وارداتی ایران قرار گرفته
- چین با فروش ۳۷۳ هزار تن کالا به ارزش یک میلیارد و ۶۵ میلیون دلار در رتبه دوم
- ترکیه با ۳۸۲ هزار تن کالا به ارزش ۴۲۶ میلیون دلار در رتبه سوم
- سوئیس با فروش ۱۷۷ هزار تن کالا به ارزش ۱۳۵ میلیون دلار
- آلمان با ۳۷ هزار تن کالا به ارزش ۱۳۴ میلیون دلار چهارمین و پنجمین مبادی وارداتی ایران در مهر ۱۴۰۰ بوده‌اند.
حذف هند از فهرست مبادی عمده وارداتی ایران و ورود ۲ کشور اروپایی به این فهرست، از اتفاقات قابل‌توجه مهرماه است.
انتظار می‌رود با آزاد شدن واردات برنج از آذرماه، بازگشت هند به این فهرست دستخوش تغییر شود.
عوامل تراز ارزی مثبت
این رخداد در شرایطی که اقتصاد ایران پشت دیوار تحریم و کرونا با مشکلات ارزش مواجه شده، اتفاق مثبتی است که اثرات تداوم آن در ماه‌های آینده مشهود خواهد بود؛ اما بررسی‌ها نشان می‌دهد رکوردشکنی ارزش صادرات در مهرماه، جدای از این که مانند مهر سال قبل می‌تواند یک پدیده فصلی و موقت باشد، احتمالاً ناشی از گشایش‌هایی در صادرات میعانات گازی و همزمان، رشد قیمت جهانی محصولات پتروشیمی و میعانات گازی باشد که به رشد درآمد ارزی ایران و مثبت شدن تراز تجاری کشور منجر شده است.