ابزار نوین سرمایه گذاری در حوزه صرفه جویی انرژی

 

 

 

 

 

 

این آیین با حضور جواد اوجی، وزیر نفت، مجید چگنی، مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران، علی نقوی، مدیرعامل بورس انرژی و جمعی از مدیران ارشد صنعت گاز برگزار شد.

 

بر اساس این گزارش، گواهی صرفه جویی گاز طبق ماده ۱۵ آیین نامه ایجاد بازار بهینه سازی انرژی و محیط زیست مصوبه سال ۱۳۹۶، اوراق بهاداری است نشان دهنده حق مالکیت بر مقدار مشخصی از حجم گاز صرفه جویی شده در یک دوره زمانی مشخص که در بازار بهینه سازی انرژی و محیط زیست قابل معامله است.

 

همچنین براساس بند «الف» ماده ۳ تصویب نامه شورای عالی انرژی کشور، وزارت نفت مکلف به صدور گواهی صرفه جویی حامل انرژی صرفه جویی شده در زمان اوج و غیر اوج مصرف در طرح بهینه سازی، حسب مورد به نفع سرمایه گذار عامل صرفه جویی یا مشترکان مطابق سازوکار بازار بهینه سازی است؛ از این رو گواهی صرفه جویی گاز در زمان اوج و غیراوج، یک گواهی است که نشان دهنده مالکیت بر مقدار مشخصی از حجم گاز طبیعی صرفه جویی شده یا تعهد به تحقق صرفه جویی برحسب مترمکعب به ترتیب در دوره اوج و غیراوج مصرف گاز است.

 

شرکت ملی گاز ایران در نخستین مرحله از عرضه گواهی صرفه جویی گاز طبیعی، ۲۵ میلیون مترمکعب گاز دوره اوج و ۲۵ میلیون مترمکعب گاز دوره غیراوج را عرضه می کند.

 

دوره غیر اوج، از ابتدای فروردین تا پایان مهر هر سال و دوره اوج، از ابتدای آبان تا پایان اسفند هر سال است.

 

دارنده گواهی صرفه جویی مالک گاز طبیعی صرفه جویی شده، پس از تأیید تحقق صرفه جویی و انتشار گواهی از سوی شرکت ملی گاز ایران، پس از اخذ تعرفه مبدأ به حجم تعیین شده در گواهی برحسب مترمکعب خواهد بود که می تواند در بورس انرژی و در قالب بازار بهینه سازی انرژی و محیط زیست نسبت به معامله یا درخواست اعمال و تسویه آن اقدام کند.

 

شکل گیری بازار بهینه سازی انرژی و محیط زیست، توجیه اقتصادی طرح های سرمایه گذاری در حوزه بهینه سازی مصرف و انتفاع مصرف کنندگان نهایی طرح هایی مانند مردمی سازی صرفه جویی و پویش های مصرف بهینه، از مزیت های دریافت این گواهی است.

 

رشد ۳.۵ برابری ارزش صادرات نفتی ایران در دولت سیزدهم وزیر نفت از رشد ۳.۵ برابری ارزش صادرات نفت، میعانات گازی و دیگر فرآورده های نفتی و پتروشیمی ایران در دولت سیزدهم خبر داد و گفت: ارزش صادرات نفتی ایران از ۱۰ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار در سال ۱۳۹۸ به ۳۶ میلیارد دلار در سال ۱۴۰۲ رسید.

 

 

جواد اوجی در آیین رونمایی از بازار بهینه سازی انرژی و محیط زیست در بورس انرژی ایران و آغاز معامله های گواهی صرفه جویی گاز با تأکید بر سرمایه گذاری های انجام شده در سه سال اخیر در صنعت نفت، بیان کرد: اگر در این صنعت سرمایه گذاری نمی شد، به ونزوئلایی تبدیل می شدیم که تولید نفت ۴ میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه ای آن به ۳۰۰ هزار بشکه می رسید.

 

وی با یادآوری اینکه در آغاز به کار دولت سیزدهم تولید نفت ایران روزانه ۲ میلیون و ۱۰۷ هزار بشکه بود، ادامه داد: به همت کارکنان صنعت نفت، این حجم تولید امسال به روزانه ۳ میلیون و ۵۷۰ هزار بشکه رسیده است

 

وزیر نفت با اشاره به اینکه تولید نفت در سه سال اخیر ۶۰درصد افزایش یافته است، تصریح کرد: صادرات نفت از روزانه ۱۸۲ میلیون بشکه در سال ۱۳۹۸ به ۵۶۵ میلیون بشکه در سال ۱۴۰۲ رسید.

 

اوجی گفت: همچنین ارزش صادرات نفت و میعانات گازی و دیگر فرآورده های نفتی و پتروشیمی ایران نیز از ۱۰ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار در سال ۱۳۹۸ به ۳۶ میلیارد دلار در سال ۱۴۰۲ رسید.

 

به عبارت دیگر، در این زمینه رشد ۳.۵ برابری داشته است.

 

وی با بیان اینکه طرح های قابل قبولی در شورای اقتصاد به ارزش ۳۶ میلیارد دلار در سه سال اخیر در زمینه بهینه سازی در همه بخش ها مصوب شده است، افزود: امروز برای نخستین بار ۳ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان پاداش صرفه جویی به مشترکان گاز پرداخت می شود که این منابع از صرفه جویی های انجام شده به دست آمده است.

 

مجوز عرضه ۱۲۵ میلیون مترمکعب گاز در بورس انرژی صادر شد مدیر عامل شرکت ملی گاز از صدور مجوز عرصه ۱۲۵ میلیون مترمکعب گاز در بورس انرژی از سوی سازمان برنامه بودجه خبر داد و گفت: تا سقف ۱۰ میلیارد مترمکعب گواهی صرفه جویی منتشر خواهیم کرد.

 

 

مجید چگنی در مراسم رونمایی از بازار بهینه سازی انرژی و محیط زیست در بورس انرژی ایران، با بیان اینکه باید بهینه سازی به یک گفتمان تبدیل شود، اظهار کرد: سازمان برنامه و بودجه مجوز سه پروژه بهینه سازی را صادر کرده که از جمله آنها تامین و جایگزینی ۴.۱ میلیون دستگاه بخاری کم بازده با بخاری با راندمان بالاست که پیش بینی می شود از این طریق ۹ میلیارد مترمکعب در پنج سال صرفه جویی شود.

 

وی افزود: برنامه ریزی صرفه جویی در کوره های آجرپزی و جلوگیری از اتلاف انرژی در شهرک فرهنگیان نیز جزو پروژه هایی بوده که مجوز اجرای آن اخذ شده است.

 

جزئیات خرید گواهی صرفه جویی انرژی در بورس در پی راه اندازی تابلو گواهی صرفه جویی انرژی در بورس انرژی، سرمایه گذاران در پروژه های بهینه سازی مصرف انرژی و صرفه جویی گاز در کشور این امکان را پیدا می کنند تا میزان صرفه جویی حاصل شده را برای یک دوره معین در اختیار داشته باشند و با عرضه آن در تابلو گواهی صرفه جویی انرژی بازار اوراق بهادار بورس انرژی، از درآمد حاصل از آن منتفع شوند.

 

 

به گفته نقوی مدیر عامل بورس انرژی، کلیه اشخاص حقوقی و حقیقی امکان حضور در بازار بهینه سازی مصرف انرژی و محیط زیست را دارند اما برای اعمال این گواهی در تامین قبوض، لازم است حتما مشترک شرکت های ملی گاز ایران باشد.

 

ایران معاملات گواهی صرفه جویی انرژی در بورس انرژی ایران در تیر ۱۴۰۳ در حالی آغاز شد که می توان این گواهی را ابزار نوین سرمایه گذاری در حوزه صرفه جویی انرژی در کشور دانست؛ به نحوی که بخشی از نقدینگی سرگردان جامعه روانه پروژه های بهینه سازی مصرف انرژی شود؛ سرمایه گذاران در این پروژه ها از درآمد حاصل از فروش این انرژی صرفه جویی شده در بازار سرمایه منتفع می شوند.

 

در این زمینه علی نقوی - مدیرعامل بورس انرژی ایران گواهی صرفه جویی انرژی را ابزار غیرقیمتی تامین مالی خواند و گفت: فعالانی که در پروژه های بهینه سازی مصرف انرژی و صرفه جویی گاز در کشور سرمایه گذاری می کنند با استفاده از گواهی صرفه جویی انرژی این امکان را پیدا می کنند تا میزان صرفه جویی حاصل شده را برای یک دوره معین در اختیار داشته باشند و با عرضه آن در تابلو گواهی صرفه جویی انرژی بازار اوراق بهادار بورس انرژی ایران از درآمد حاصل از آن منتفع شوند.

 

وی گفت: در سمت تقاضا نیز خریداران این گواهی ها می توانند از آن برای در امان ماندن از قطعی گاز در زمان اوج مصرف استفاده کنند؛ به این ترتیب این ابزار به کمک صنایع کشور در تامین گاز مصرفی و استمرار فعالیت در فصول پیک بار می آید.

 

در عین حال از آنجایی که این گواهی بر مبنای صرفه جویی انجام شده منتشر می شود، راهکاری مناسب برای کاهش ناترازی انرژی در کشور نیز هست.

 

نقوی افزود: امیدوارم با همکاری مناسبی که میان بورس انرژی ایران، سازمان برنامه و بودجه و شرکت ملی گاز شکل گرفته است؛ روز به روز بر عمق این بازار افزوده شود.

 

مزایای چند وجهی مدیرعامل بورس انرژی به مزایای چندوجهی انتشار اوراق گواهی صرفه جویی انرژی در کشور اشاره کرد و گفت: مصرف کنندگان گاز در کشور در زمره منتفعان این راه اندازی این معاملات هستند.

 

با راه اندازی تابلو گواهی صرفه جویی انرژی بازار اوراق بهادار بورس انرژی ایران، مصرف کنندگان این امکان را پیدا می کنند تا با خرید این گواهی ها در دوران اوج یا غیر اوج مصرف گاز از شمول قطعی گاز خارج شده و به این ترتیب برای استمرار فعالیت خود در تمامی برهه های زمانی اقدام کنند.

 

به این ترتیب، این ابزار به کاهش ناترازی گاز صنایع کمک می کند؛ به نحوی که صنایع فرصت تولید بیشتر را پیدا کنند.

 

در عین حال، در شرایط کنونی مصرف کنندگانی که بیش از الگوی مصرف نسبت به مصرف گاز یا برق اقدام می کنند؛ مشمول جرایمی می شوند.

 

این مصرف کنندگان با راه اندازی این تابلو این امکان را پیدا کرده اند تا با خرید گواهی نسبت به تصفیه جریمه پرمصرفی اقدام کنند.

 

به گفته نقوی، این ابزار معاملاتی مزایای متعددی برای سمت عرضه نیز به همراه دارد.

 

در ایران دولت تولیدکننده و تامین کننده گاز مصرفی در کشور است.

 

راه اندازی این بازار فرصتی برای جذب سرمایه گذاران بخش خصوصی به اجرای پروژه های صرفه جویی است، در شرایطی که دولت با محدودیت در تامین منابع مالی مواجه است؛ شکل گیری این بازار با کاهش فشار مالی بر دولت نیز به سود سمت عرضه خواهد بود.

 

همچنین پس از عمق گرفتن این بازار، این امکان فراهم می شود تا تامین مالی پروژه های بهینه سازی مصرف انرژی از طریق فروش گواهی صرفه جویی انرژی به عموم مردم مهیا شود و بنابراین نقش مردم در تامین مالی این پروژه ها افزایش یابد.

 

گواهی سفید الگوی گواهی صرفه جویی انرژی مدیرعامل بورس انرژی ایران در ادامه گفت: استفاده از ابزار گواهی صرفه جویی انرژی در دنیا به نوعی مسبوق به سابقه است.

 

در کشورهایی نظیر انگلستان و هند گواهی سفید مورد معامله قرار می گیرد که کارکردی مشابه گواهی صرفه جویی انرژی دارد.

 

در دنیا از گواهی های سفید به عنوان پرداخت جریمه پرمصرفی استفاده می شود؛ این در حالی است که این گواهی ها در تعریف داخلی تغییراتی یافته اند و گواهی صرفه جویی انرژی علاوه بر آنکه در تامین جریمه پر مصرفی کارکرد دارد؛ مشوقی برای سرمایه گذاری در حوزه مدیریت مصرف گاز نیز خواهد بود.

 

 

«روزنامه اقتصاد پویا - 13 تیر 1403»