
گزارشی از سیاست های مالی موثر در تورم و پایه پولی
طبــق گــزارش بانــک مرکــزی ایــران نــرخ رشــد پایه پولی کاهــش یافتــه اســت.
این موضــوع تحت تاثیر مدیریت منابــع بانــک هــا، بازنگــری و تعدیــل صــورت وضعیــت دارایی ها و بدهی های ارزی است.
این تعدیات منجر به کاهش نیم واحد درصدی رشد نقطه به نقطه پایه پولی در اسفندماه 1402 شد.
نرخ رشد پایه پولی از 28.1 درصد به 27.6 درصد کاهش یافته است.
سیاست های مثبت در جلوگیری از نقدینگی
تا چند ســال پیش دولت برای پوشــش کســری بودجه خود یا سراغ بانک مرکزی و چاپ پول می رفت.
یا با دور زدن بانک مرکزی هزینه های خود را به بانک ها تحمیل می کرد.
هر دو گزینه نتیجه ای جز رشد پایه پولی، فشار به منابع بانکی و در نهایت دامن زدن به تورم نداشت.
چاپ اوراق و تامین هزینه ها پروژه های عمرانی گزینه ای اســت کــه برخــی کارشناســان آن را توصیــه می کنند.
اما موفقیــت ایــن گزینــه در مدیریــت هزینه ها بدون رشــد پایه پولی ورود منابع آن به پروژه های عمرانی است.
در واقع باید توجه کرد که اوراق هزینه کردن از آینده است و باید در پروژه های بکار گرفته شود که در آینده بتوان از منابع درآمدی آن در تسویه اوراق استفاده کرد.
یک اقتصــاددان بــا تا کیــد بر اهمیت سیاســت هــای بانک مرکزی بر نظام پولی کشور گفت: وقتی دولت با کسری بودجه مواجه می شــود ســراغ بانک مرکزی می رود، یا اینکــه از نظــام بانکــی اســتقراض می کرد.
بانک ها نیز با رشــد پایه پولی کســری خود را جبران می کردند.
بانک مرکــزی بــا سیاســت گذاری مســتقل مقابــل ادامه روند گذشــته ایســتاد.
علی اکبر نیکواقبال گفت: با توجه به اینکه در ســال های مهمترین عامل موثر در رشــد پایه پولی سیستم نابسامان بانکی بود، گفت: کاهش پایه پولی دســتاورد مدیریت منابع بانکی اســت که در یک ســال گذشــته از طریق فشــار بانک مرکزی برای اصلاح ناتــرازی محقــق شــده اســت.
او افــزود: ایــن موضــوع به دلیل اینکه روی کنترل تورم نیز موثر است می تواند به پیش بینی پذیر شدن اقتصاد و رونق تولید کمک کند.
همچنین با مهار تورم عما قدرت خرید مردم حفظ می شود.
در ادامه با افزایش حقوق و دستمزد بیش از تورم می توان این عدم تناسب حقوق و تورم را جبران کرد.
مهم ترین عوامل موثر در آمار پایه پولی
همچنیــن یکــی از مهم تریــن عوامــل موثــر در آمــار پایه پولی، تغییر نرخ تســعیر ارز اســت.
خالص دارایی های خارجی بانک مرکزی 430.9 درصد رشــد داشــته اســت.
یعنی 174.3 واحد درصد در رشد پایه پولی نقش داشته به دلیل تغییر نرخ تســعیر ارز اســت.
این تغییر عمدتا بوده است.
پیش از افزایش نرخ تسعیر ، خالص ذخایر خارجــی بانــک مرکــزی کاهــش یافتــه بــود.
در واقــع اثــر منفــی 10.4 درصــدی بــر نــرخ رشــد نقطــه بــه نقطه پایه پولــی داشــت.
افزایــش دارایــی هــای خارجــی ایــران در سال 1402، روند افزایشی شده و این متغیر با رشد 430 درصدی روبرو شــده اســت.
با این حال، رشــد پایه پولی همچنان کاهش یافته است.
مطالبات بانک مرکزی از بانک ها سهمی معادل 44.5 واحد درصد در رشد پایه پولی نقش داشــته اســت.
قبلا به دلیل افزایش اضافه برداشــت بانک ها از منابع بانک مرکزی اســت.
خالص بدهــی بخــش دولتــی بــه بانک مرکزی ســهمی معادل 7.9 واحد درصد در رشــد پایه پولی موثر اســت.
بخشــی از افزایش ناشی از رقم اسناد پرداختنی به تعهد دولت و سهام دولت در صندوق بین المللی پول بوده است.
تاثیر تورم نقطه به نقطه شاخص بهای تولیدکننده
طبــق گــزارش بانــک مرکــزی نــرخ تــورم نقطه به نقطــه شــاخص بهای تولیدکننده در خردادماه 1403 نســبت به فروردین ماه سال 402 1 از 40.7 درصد به 25.3 درصد رســید کــه 15.4 درصــد کاهــش داشــته اســت.
بــه گفته حمید میرمعینی وقتی تولید به واسطه بهبود حاشیه سود بالا می رود.
به طور قطع سهامداران سود بیشتری می برنــد.
در نتیجــه ســرمایه گذاری بیشــتری در ســهام شــرکتها اتفاق می افتد.
این مســأله به رونق اقتصادی کشــور نیز کمک می کند.
از طرف دیگر با عرضه بیشــتر کالا بــه بــازار ســطح عرضــه و تقاضــا تنظیم می شــود.
در نتیجه گرانی و تورم کالا نیز در بازار رخ نمی دهد.
حمید میرمعینی کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه کاهش تورم تولیدکننده نشانه کند شدن افزایش قیمت مواد اولیه تولید است، گفت: در حال حاضر در ایران بخش عمده گرانی کالاها در نتیجه تامین گران مواد اولیه است.
به طور قطع زمانی که هزینه تمام شده تولید تثبیت پیدا کند کالاها گران به دست مصرف کنندگان نمی رسد.
او با تا کید بر اینکه کاهش تورم قیمت تمام شده تولید منجر به افزایش حاشیه سود شرکت ها می شود، تصریح کرد: به طور قطع زمانی که حاشیه سود شرکت ها بالا می رود روی تولید بیشتر تاثیر می گذارد.
به عبارت دیگر شرکتها تیراژ تولید را بالا می برند.
همچنین راه اندازی پروژه های جدید را در دستور کار قرار می دهند .
«روزنامه اقتصادی اسکناس - 23 تیر 1403»