گردشگری یک فعالیت اقتصادی است.
این صنعت می تواند نقش اساسی در حصول ئستیابی به توازنی بین مصرف، پس انداز و ســرمایه گذاری ایفا کند.
جهانگردی منبــع خوبی بــرای درآمدهای دولت است.
علاوه بر درآمدهای مالیاتی عادی گردشــگری می تواند از طریق وضع مالیات هایی نظیر مالیات اقامت و مالیات فرودگاهی درآمد ایجاد کند.
در این نوشتار با آثار مثبت ایــن صنعت در حوزه هــای اقتصادی، اجتماعــی و فرهنگی، زیســت محیطــی و ایجاد اشتغال و درآمدزایی آشنا می شوید.
فرصت های شغلی مســتقیم و غیر مستقیمی که از طریق صنعت گردشــگری برای افراد ایجاد می شود در این مطلب مورد توجه قرار می گیرد.
آثار مثبت گردشگری
به طور کلی آثــار مثبت گردشــگری را می توان در چند بند خلاصه کرد:
- ایجاد فرصت های شغلی جدید
- افزایش مالیــات و پول هایی کــه نصیب دولت می شود
- مطرح شــدن جامعه و در نتیجه ایجاد فرصت های بیشتر برای توسعه و پیشرفت
- بهبود ســاختارهای زیربنایی و تشکیلات اصولی منطقه
- افزایش منابع مالی به منظور حفــظ آثار فرهنگی و طبیعی
- توسعه صنایع دستی، بومی و محلی
گردشگری چه آثار مثبت اقتصادی دارد؟
ایجاد فرصت های شــغلی جدیــد، ارزآوری، ارتقای ســطح زندگی مردم، فروش خدمات و کسب درآمد از جمله مزایای مساقیم حاصل از گردشگری است.
از مزایای غیر مســتقیم آن فعالیت های ساختمانی، صنایــع دســتی و هنــری، کشــاورزی، باغداری، ماهیگیری، خدمات و کالاهای مصرفی، توســعه و بهبود تجهیــزات زیربنایی ماننــد جاده ها، خطوط ارتباطی و سیستم های حمل و نقل نام برد.
این صنعت بر اشتغال تاثیر شدیدی می گذارد.
ورود گردشگر مســاوی اســت با تقاضا برای مکان، غذا، جابجایی اقلام خریداری شــده جابجایی در سطح شــهر یا منطقه، کســب اطلاعات، عکاسی، خرید سوغات و غیره این مســائل موجب افزایش افرادی خواهند شد که در این حوزه مشغول به کار می شوند.
گردشگری و اشتغال
گردشــگری مولد شــغل های بســیاری در جامعه خواهد بود.
با گذشــت زمــان بر تنوع شــاخه های مرتبط و شغل های گردشگری نیز افزوده می شود و امروزه طیف وسیعی از شغل های گوناگون را به خود اختصاص داده است.
بالطبع اروپــا و آمریکای شــمالی بیشــترین آمار شاغلان در بخش گردشــگری را به خود اختصاص داده اســت.
این درآمــد کلان و گســترش حضور گردشــگران در این مناطق به راحتی بدست نیامده است بلکه علل و عوامل موجب افزایش گردشگران و به دنبال آن رشــد فعالیت های گردشــگری شده است.
برخی شــرکت ها به طور مســتقیم با گردشــگری در ارتباطند و اشــتغالزایی می کننــد نظیر هتل ها، کارکنــان و رســتوران ها، و خدمــات غذایــی، شــرکت های هواپیمایی، شــرکت های کشتیرانی، آژانس های مســافرتی، شــرکت های حمل و نقل زمینی، شــرکت های ریلی، کارکنان مراکز تفریحی و غیره.
شــرکت هایی هم وجود دارند که به صورت غیرمستقیم اشــتغالزایی می کنند مانند آن دسته شــرکت ها و افرادی که ملزومات و منابع لازم را برای هتل ها، رســتوران ها، مراکز تفریحی و غیره فراهم می آورند.
بر اســاس گزارش انجمن جهانی مسافرت و گردشگری سازمان مستقر در بروکسل، در ازای هر یک میلیون دلار درآمد تولید شــده در این صنعت، 2000 شــغل جدید ایجاد می شود.
اشــتغال ایجاد شده توسط گردشگری بر سه نوع است:
- اشــتغال مســتقیم: اشــخاصی که در موسسات مرتبط با گردشــگری کار می کنند از قبیل هتل ها، رستوران ها، فروشــگاه های توریستی و آژانس های سیر و سفر
- اشــتغال غیرمســتقیم: مشــاغل ایجاد شده در بخش های عرضه از قبیل کشــاورزی، شــیلات، و صنایع
- اشتغال القایی: اشــخاصی که از طریق خرج کردن درآمدی که شاغلان مســتقیم و غیرمستقیم کسب کرده اند، حمایت می شوند سهم بالایی از اشــتغال در این بخش به صورت غیر رســمی اســت و کارفرمایان ترجیح می دهند که کارکنان را به شــکل غیر رسمی اســتخدام کنند، در این بخش به همین منظور دســتمزدها عموما نســبت به بخش های دیگر پایین اســت و جریان شــغلی یا تعداد افرادی که وارد این بخش می شوند و یا از ایــن بخش خارج می شــوند بالاســت و لذا فرصت های شــغلی که در این بخــش وجود دارد موقتی اســت.
البته عمدتا مهمتریــن دلیل برای جریان شــغلی بالا در این بخش عدم امنیت شغلی در این بخش است.
براســاس تحقیقات انجام شــده بــا ورود هر 10 گردشگر به کشــور 1 شغل مســتقیم و 2.5 شغل غیرمســتقیم ایجاد می شود.
بر اســاس آمارهای دولتی در حــال حاضر 1800000 نفــر در بخش گردشگری ایران مشــغول به کار هســتند.
یعنی 7.8 درصــد از مجموع شــاغلین یا بــه عبارتی از هر 11.5 نفر، یک نفر در این بخش مشــغولند/ در حالی کــه بنا بر آخریــن گزارش شــورای جهانی سفر و گردشــگری، ســهم اقتصاد گردشگری در ایجاد اشتغال طی ســال 2010 برابر 7.4 درصد از کل مشاغل کشــور بوده است به گونه ای که صنعت گردشــگری موجب ایجاد یک میلیون و 610 هزار شغل در کشور شده اســت.
از این تعداد 594 هزار شــغل به طور مســتقیم با فرایند گردشــگری در ارتباطند.
آمار جهانــی بیانگر آن اســت که 310 میلیون نفر در حوزه گردشــگری مشــغول به کار هستند.
بر اســاس آخرین آمار شورای جهانی سفر و گردشگری، در حال حاضر 12.3 شغل در سراسر دنیا یک شغل مربوط به صنعت جهانگردی است.
تاثیر درآمدی گردشگری مزایا یا ســود اقتصادی صنعت جهانگــردی را به طور مستقیم و غیرمســتقیم طبقه بندی می شود.
منظور از مزایای مستقیم پولی است که مسافران و صرف خرید کالاها و خدمات گردشگران مستقیما می کنند و ســازمان های ارائه کننده محصولات و خدمات این پول هــا را دریافت می کنند.
منافع غیر مســتقیم از طریق گردش وجوهی بدست می آید که مسافر یا گردشــگر در مقصد خرج می کند و این پول ها در سیســتم اقتصاد محل به جریان می افتد.
مقــداری از درآمدهای اضافــی، از محل پول هایی که مســافران و گردشــگران خرج می کنند نشت می کند.
مقصود از نشــت فرایندی اســت که طی آن پول هایی که از گردشــگران دریافت می شود از سیستم اقتصادی مقصد مسافران خارج می شوند.
منافع اقتصادی ناشــی از گردشــگری شامل کل دریافتی های دلاری، حقوق و دســتمزد، مشاغل ایجاد شده، مشاغل ایجاد شده، درآمدهای مالیاتی و استقرار نهادهای جدید می شود.
آثار مثبت اجتماعی و فرهنگی گردشگری این صنع با شناســایی فرهنگ های خاص و ترویج آنها می تواند موجــب افزایــش آگاهی های مردم نسبت به سنت های بومی و محلی شود.
گردشگری میراث فرهنگــی یک منطقه را حفــظ می کند تا با یادبودها و الگوهای فرهنگی و ســنتی یک جامعه از نظر اقتصادی نیز توجیه پذیر شــود.
گردشگری می تواند هنرهای مردمی، ســنت ها، آداب و رسوم کهن را احیا کند و نســبت به حفظ آنها ایجاد علاقه و انگیزه نماید.
تاثیــرات مثبــت اجتماعی صنعت گردشــگری عبارتست از:
- بهبود کیفیت خدمات شهری
- افزایش امکانات تفریحی و سرگرمی
- بهبود کیفیت زندگی
- بهبود کیفیت خدمات عمومی از جمله بهداشت، پلیس و غیره.
گردشــگری فرهنگ جوامــع میزبان را به ســایر جوامع و فرهنگ ها معرفی می کند.
گردشــگری بر افراد، خانواده و جامعه اثر می گذارد.
تاثیرات مثبت زیست محیطی صنعت گردشگری -حضور گردشــگر موجب حفــظ و نگهداری گونه های خاص گیاهی و جانوری که در معرض انقراض قرار دارند می شوند.
- گردشــگری فعالیت گروههای ذینفــع طرفدار محیط را در پی دارد و موجب گسترش مطالعات در زمینه محیط می شود.
- گردشگری موجب شناســایی هر چه بیشتر یک محیط و جانوران آن می شود.
- توجه محققان بــر منابع خاص طبیعی شــامل جنگل ها، سواحل، کوه ها و دریاها را بیشتر می کند.
- گردشــگری می تواند رفتار مردم منطقه را در جه حفظ هر چه بهتر محیط زیست تغییر دهد.
«روزنامه اقتصاد مردم - 10 مرداد 1403»