مناطق آزاد شاهراه های اقتصادی کشور

 

 

 

 

 

توجه به ایجاد مناطق ویژه عمدتا در مرزهای کشورهای هدف مبتنی بر استعدادهای محیطی در قالب تولیدات و محصولات منطقه ای و امکان ایجاد ارزش افزوده و فرآوری کالا با رویکرد صادرات و ارزآوری از مهم ترین اهداف ایجاد مناطق ویژه اقتصادی بوده است.

 

در واقع نگاه تخصصی مترتب بر مناطق ویژه در قالب نوع کاربری تعریف شده، امکان ایجاد فعالیت های اختصاصی متناسب با کاربری را برای صاحبان سرمایه و تخصص مرتبط فراهم می سازد که این مهم عمدتا می تواند موجب تمرکز بر گسترش و ارتقاء تولیدات، فرآوری کالا و محصول و ارزش افزوده کالا و محصول گردد.

 

مناطق ویژه اقتصادی که با نگاه تخصص محور و در راستای توانمندی منطقه ای ایجاد می شود، عملا با برنامه ریزی صحیح و ایجاد زیرساخت ها و روساخت ها مناسب و متناسب و همچنین ایجاد مشوق های اقتصادی قابل توجه و نیز ارتقاء امنیت اقتصادی برای صاحبان سرمایه و فن آوری، می تواند موجب حضور سرمایه گذاران داخلی و خارجی برای سرمایه گذاری هدفمند در منطقه شده که این مهم علاوه بر امکان دستیابی به فن آوری نوین، موجب فراهم آوری اشتغال و درآمد پایدار منطقه ای می گردد.

 

امکان واردات مواد اولیه در مناطق ویژه اقتصادی بدون اخذ عوارض گمرکی و تبدیل این مواد خام به ارزش افزوده کالا در جهت صادرات، موجب کاهش قیمت تمام شده کالا و کاهش هزینه های مشمول گردیده و شرایط مناسب تری را برای رقابت پذیری موثر در بازارهای هدف ارائه محصول فراهم می آورد، که این امر از اصول بازاریابی در فروش محصول بوده است.

 

امکان ترانزیت کالاهای تولیدی بین مناطق ویژه اقتصادی و آزاد در راستای صادرات، عملا از مزیت های مهمی است که می تواند در کاهش هزینه ها مبتنی بر کاهش عوارض مشمول ناشی از ترخیص قطعی کالا، در بازارهای رقابتی موثر باشد.

 

در واقع در مناطق ویژه اقتصادی عدم پراکندگی در فعالیت های اقتصادی بر اساس نوع کاربری، موجب ایجاد و تمرکز بر فعالیت های اختصاصی و احداث کارخانجات، کارگاه ها و پایانه و ترمینال های اختصاصی شده که این مهم چنانچه همراه با بهره گیری از تکنولوژی بازاریابی نوین باشد، می تواند موجبات ایجاد هاب منطقه ای محصول یا محصولات خاص را در منطقه فراهم آورد.

 

ایجاد مناطق ویژه اقتصادی عمدتا بر اساس چند اصل مهم می بایست مورد ایجاد و احداث، ساماندهی و سازماندهی قرار گیرند که به صورت اجمالی می توان به سرفصل های آن به صورت زیر اشاره داشت:

 

1) ایجاد مناطق ویژه اقتصادی در مرزهای کشورهای هدف با رویکرد تولید و ارزش افزوده کالا با محوریت صادرات.

 

2) ایجاد مناطق ویژه اقتصادی در مناطق با قابلیت تولید محصول یا محصولات خاص در راستای ایجاد و مدیریت زنجیره تامین کالا و محصول با امکان حضور در بازارهای رقابتی عرصه و فروش.

 

3) ایجاد مناطق ویژه اقتصادی در مجاورت مسیر حمل و نقل ریلی به جهت دستیابی به حمل و نقل ارزان که موجب کاهش هزینه تمام شده تولیدات می گردد.

 

4) ایجاد مناطق ویژه اقتصادی مراکز صنعتی و تولیدی در راستای تزانزیت کالا از مبادی ورودی به منطقه بدون ترخیص قطعی مواد اولیه و متعاقبا تبدیل این مواد اولیه به ارزش افزوده کالا و صادرات کالاهای تولیدی.

 

5) ایجاد مناطق ویژه اقتصادی فرودگاهی که در راستای ترانزیت یا ترانشیپ کالا موردتوجه قرار می گیرد.

 

6) ایجاد مناطق ویژه اقتصادی با رویکرد احداث بنادر خشک و در قالب پسکرانه بندری که این مناطق به واسطه مجاورت با بنادر دریایی و عمدتا با رویکرد انجام فعالیت های تخصصی و یا انبارداری کالاها در راستای توسعه پسکرانه های دریایی و همچنین در قالب توجه به ایجاد مراکز لجستیک عمومی و تخصصی مورد نظر است.

 

نزدیکی این بنادر خشک به حمل ونقل ریلی به عنوان یک حمل ونقل ارزان بعد از حمل ونقل دریایی، موجب کاهش هزینه های تمام شده کالا و خدمات در بازارهای رقابتی محصولات می شود.

 

7) ایجاد مناطق ویژه اقتصادی با رویکرد صادرات، واردات و ترانزیت با ایجاد ترمینال ها و پایانه های تخصصی در مراکز هدف.

 

 

ایجاد و احداث مناطق ویژه اقتصادی با اهداف و سرفصل های یاد شده از مهم ترین اهداف تشکیل مناطق ویژه اقتصادی است که چنانچه هدف محور موردنظر قرار گیرد، تاثیرگذار در فعالیت های اقتصادی خواهد بود.

 

لیکن برای رسیدن به این مهم، می بایست مواردی به صورت دقیق و هدفمند مورد نظر قرار گیرد.

 

1) ایجاد هدف محور مناطق ویژه اقتصادی متناسب با ظرفیت های منطقه ای.

 

2) ایجاد زیرساخت ها و روساخت های اولیه براساس اهداف موردنظر در ایجاد مناطق اقتصادی جهت حضور سرمایه گذاران و صاحبان تولید.

 

3) ایجاد امکانات دسترسی به حمل ونقل ارزان برای جابه جایی کالاها و محصولات تولیدی.

 

4) ایجاد و تثبیت امنیت اقتصادی و قوانین، بخشنامه ها و دستورالعمل های صادره که منجر به عدم صادرات موفق نگردد.

 

5) فراهم آوری شرایط مناسب برای امکان سرمایه گذاری خارجی که منجر به ورود ارز به کشور حتی در دوره تجهیز و آماده سازی زیرساخت ها، به جهت امکان ورود منابع مالی از خارج از کشور می شود.

 

6) استقرار ادارات و نهادهای دولتی و غیردولتی در راستای سهولت در انجام مراحل اداری.

 

7) ایجاد زیرساخت های دیجیتال و فن آوری اطلاعات در راستای دسترسی سریع به آخرین اطلاعات در بازارهای هدف و امکان فروش محصول به صورت دیجیتال مارکتینگ که از رفتارهای مهم در بازاریابی و بازارسازی نوین می باشد.

 

 8) ایجاد و استقرار بازارهای مالی بین المللی، بیمه ها و شرکت های بازاریابی بین المللی با رویکرد برندینگ منطقه ای که موارد فوق در راستای ایجاد و مدیریت زنجیره تامین کالا و خدمات قابل تعریف بوده و سایر مواردی که در مسیر ایجاد مشوق ها و یا تهدیدهای سرمایه گذاری می توان به آن اشاره داشت.

 

در پایان باید اذعان داشت، مناطق ویژه اقتصادی، شاهراه اقتصادی هر کشور است؛ چنانچه در ایجاد آن به صورت هدفمند نگاه شود و بر اساس منابع و استعدادهای منطقه ای و با اهداف مشخص مبتنی بر ارزآوری به این مهم اقدام گردد و موانع پیش روی جهت دستیابی به اهداف اقتصادی که منجر به ایجاد منطقه شده است، با جدیت و اهتمام مسئولین ذی ربط مرتفع گردد؛ بی تردید این مناطق در توسعه تولید و همچنین بسط صادرات در کشور نقش بسزایی را ایفا خواهند نمود.

 

«روزنامه اقتصاد پویا - 14 فروردین 1401»