تولید، اشتغال زایی؛ ماموریت قرن در مناطق آزاد

این مرحله که از آن به منزله انقلاب دانش نیز نام برده می شود، در نوآوری های فناورانه برگرفته از نتایج واحدهای تحقیق و توسعه بنگاه های اقتصادی در نوآوری محصولات و فرآیندهای جدید در جذب بیشتر بازار بین المللی و منطقه ای مشخص می شود.

از این رو، اقتصاد دانش بنیان با کاربرد دانش، زمینه های تولید، توزیع و سرمایه گذاری را با نقش پذیری علم و فناوری تقویت می کند؛ رویکرد دانش پایه که در آن از دانش برای ایجاد ارزش افزوده محسوس یا غیرمحسوس استفاده می شود.

شرکت های دانش بنیان در دسته های فناوری بخش های مختلفی ازجمله کشاورزی، صنایع غذایی، دارو و فرآورده های پیشرفته حوزه تشخیص و درمان، فناوری زیستی، مواد پیشرفته و محصولات مبتنی بر فناوری های شیمیایی، ماشین آلات و تجهیزات پیشرفته، وسایل، ملزومات و تجهیزات پزشکی، سخت افزارهای برق و الکترونیک، لیزر و فوتونیک، فناوری اطلاعات و ارتباطات و نرم افزارهای رایانه ای، خدمات تجاری سازی و صنایع فرهنگی، خلاق و علوم انسانی، اجتماعی و غیره را شامل می شود.

طبق آخرین آمارهای موجود از سوی مرکز شرکت های دانش بنیان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، درحال حاضر 6 هزار و 806 شرکت دانش بنیان در کشور فعال هستند.

از این تعداد، 4 هزار و 312 شرکت دانش بنیان تولیدی و 2 هزار و 296 شرکت دانش بنیان نوپا هستند؛ هرچند تقویت و گسترش شرکت های کشاورزی در میان آنها بسیار مهم است.

گفته شده گردش مالی شرکت های دانش بنیان در سال گذشته بیش از 60 هزار میلیارد تومان بوده است.

صادرات محصولات دانش بنیان در محصولات نانو که لبه فناوری هستند، بیش از 100 میلیون دلار انجام شده است.

صادرات داروهای بیوتکنولوژی به روسیه نیز 100 میلیون دلار بوده است.

ظرفیت این محصولات که از استانداردهای بین المللی برخوردارند، برای ارزآوری بالا بوده و هزینه تولید آنها پایین است و بسیاری از کشورهای جهان متقاضی این محصولات هستند.

در حال حاضر بیش از 280 شرکت دانش بنیان در کشور توانسته اند محصولات دانش بنیان خود را به تولید انبوه برسانند و از حاصل فروش محصولاتشان، گردش مالی بالایی در سال گذشته داشته باشند.

محصولات مربوط به حوزه های کشاورزی، مواد شیمیایی، دارو، الکترونیک، مواد پیشرفته و تجهیزات پزشکی در فهرست محصولات اولویت دار دانش بنیان کشور قرار گرفته اند.

همچنین بر مبنای آیین نامه ارزیابی شرکت ها و موسسات دانش بنیان نوع 1 و 2 ،دارا بودن نمونه آزمایشگاهی و دانش فنی از شروط اولیه تایید محصولات دانش بنیان است و چنانچه شرکتی دارای محصولات اولویت دار دانش بنیان و همچنین دارای نقض در شروط مذکور باشد، می تواند با دارا بودن سطح فناوری و کسب بخشی از دانش فنی، به عنوان شرکت دانش بنیان نوع 3 تایید شود. در صورتی که محصول آنها جزو محصولات اولویت دار بوده و مردود شده باشد، می تواند با مراجعه به صندوق نوآوری و شکوفایی، درخواست تسهیلات نماید .

ورود فناوری به صنایع بزرگ در قالب شرکت های دانش بنیان طی دودهه گذشته، شرکت های بزرگی مانند گوگل، آمازون، فیس بوک و اپل که دارای بیشترین ترکیب دارایی های ثابت و مشهود بودند، به سمت فعالیت در حوزه دیجیتال و دانش بنیان حرکت کرده اند؛ فعالیت هایی که در اقتصاد توسعه از اقتصاد صنعتی به اقتصاد دانش بنیان در حرکت است؛ اقتصادی که سرمایه انسانی، نوآوری، تحقیق و توسعه و کارآفرینی از مولفه ها و عوامل اصلی آن به شمار می رود.

در این میان، آنچه بستر اولیه شکل گیری اقتصاد دانش بنیان را به وجود می آورد، ایده ها و طرح های نوآورانه مبتنی بر دانش است.

خلق ایده ها، چگونگی تامین منابع مالی برای تجاری سازی ایده یا طرح دانش بنیان از اهمیت سرشاری برخوردار است.

«روزنامه اقتصاد پویا - یازدهم اردیبهشت 1401»