ابـرچالـش اقتصـاد ایـران

یک حساب سرانگشــتی گویای آن است که دست کم 85 میلیارد دلار سرمایه در خانه های خالی زمین گیر شده؛ در حالی که ســفته بازان و دلالان بازار مســکن سال هاست از پرداخت هرگونه مالیات معاف هستند.

متوســط قیمت هر واحد مســکونی در مناطق شهری کشــور در پایان ســال گذشــته 1.37 میلیارد تومان و میانگین متراژ 107 متر اعلام شــد.

اگر 1.37 میلیارد تومــان را بــه عنوان میانگین ارزش هر خانه ی خالی از ســکنه لحاظ قرار دهیم حجم نقدینگی بلوکه شده در 2.5 میلیون مســکن خالی(مطابق آمار 1395) به عدد عجیب و قریب 3 هزار و 425 هزار میلیارد تومان می رسد که تقریبا معادل 60 درصد کل نقدینگی کشور در آذرماه ســال جاری اســت؛ رقمی برابر با 85.6 میلیارد دلار (با توجه نرخ تقریبی دلار 40 هزار تومان).

اگرچه در ســال های اخیر تحت تأثیر رشــد قیمت ها برآوردها از نحوه ی کســب ســود از بازار املاک تغییر کرده و به ســمت مناطق میانی و کم برخوردار شــهرها سوق یافته، تولید، احتکار و عرضه ی بیش از حد املاک بــزرگ، لوکــس و لاکچــری نه تنهــا معضلی برای ســرمایه گذاران، بلکه به چالشــی برای اقتصاد کشور تبدیل شــده است.

بررســی ها نشان می دهد حدود 65 درصد واحدهای عرضه شده به بازار مسکن شهر تهران را خانه های با متراژ بیش از 100 متر تشکیل داده اند در حالی که سهم این گروه متراژی از معاملات قطعی در آذرماه 1401 فقط 25.8 درصد بود.

در واقع از یک طرف بــا عــدم دیدار عرضه و تقاضا و از طرف دیگر با حبس نقدینگــی در املاک بزرگ متراژ مواجهیم.

طبق آمار سال 1395 در استان تهران 500 هزار واحد خالی وجود دارد.

جهش هــای ادواری قیمــت مســکن و قابلیت همتــرازی آن بــا تورم عمومــی در کنار بی توجهی به پایه های مالیاتی در بخش املاک، بازار مسکن پایتخت را به بازاری جذاب برای احتکار سرمایه ها تبدیل کرده است.

مالیات خانه های خالی کمتر از 5.1 میلیارد تومان!

با همه ی این اوصاف مالیات بر عایدی ســرمایه هنوز شــکل اجرایی به خود نگرفته و مالیات دریافت شده از خانه های خالی رقم ناچیزی را شامل می شود.

بر اساس آماری که 19 آذرماه امســال ارائه شــد درآمد حاصل از مالیات خانه های خالی در هشــت ماهه نخســت سال جاری یک میلیارد و 438 میلیون تومان بوده است.

 طرح مالیات بر سوداگری و سفته بازی(مالیات بر عایدی سرمایه) پس از کش و قوس های فراوان، بالاخره پنجم خرداد 1400 کلیات آن به تصویب مجلس رسید و اوایل دی ماه 1401 به صحن مجلس آمد.

چند بند آن هم به تصویب رســیده و برخی از مواد برای بررسی بیشتر به کمیســیون اقتصادی ارجاع شده است.

با این وجود به نظر نمی رســد که این طرح به زودی شــکل اجرایی به خود بگیرد.

بیــش از 70 درصــد معاملات مســکن از نوع سوداگری است

ابوالحسن میرعمادی ـ کارشناس بازار مسکن می گوید: طی دهه های گذشته بازار مسکن تقریبا 10 برابر بیش از سایر دارایی های ثابت رشد کرده و بازارهای موازی را پشت سر گذاشته است.

دیروزه مسکن به جای این که کالای مصرفی باشد، کالای سرمایه ای شده و در این بین واســطه ها و دلالان ســودهای کلانی به جیب می زنند.

البته برخی افراد نیز مسکن را برای حفظ ارزش دارایــی در برابر تورم خریداری می کنند.

میرعمادی با بیان این که هم اکنون بیش از 70 درصد خرید و فروش ها در بازار مسکن از نوع سوداگری است تاکید کرد: مادامی که مالیات بر عایدی سرمایه برای خرید و فروش های مکرر کالاهایی مثل طلا، دلار و مســکن وضع نشــود نمی توان وضعیت موجود را کنترل کرد.

«روزنامه نقش اقتصاد - 3 بهمن 1401»