عضویت رسمی و کامل ایران در سازمان تصویب و اعلام شد؛
ســرانجام روز تاریخــی و مهم عضویت دائم در ســازمان همکاری شــانگهای برای ایران پس از ۱۷ ســال تلاش و به ویژه پیگیری از زمان تشــکیل دولت سیزدهم فرا رسید.
در بیست و سومین اجلاس سران شانگهای که دیروز سه شنبه ۱۳ تیر به صورت مجازی به میزبانی هند برگزار شد، موضوع های مهمی چــون تصویب عضویت دائم ایران، توســعه کریدور شمال_جنوب، طرح کمربند_جاده و مبــارزه با افراط گرایی و تروریســم، تلاش بــرای دلارزدایی و غیره به عنوان مهم ترین دســتورکارهای این اجــلاس مورد گفتگو قــرار گرفتند؛ در حالی که یکی از مهمترین و اساسی ترین راه های دستیابی کشورها به منافع استراتژیک، مشارکت موثر در سازمان های منطقه ای است.
هســته اصلی ســازمان همکاری شانگهای در ۲۶ آوریــل ۱۹۹۶ در شــانگهای چین با هدف تقویت اعتماد متقابل و خلع سلاح در مرزهای اتحاد جماهیر شوروی تازه استقلال یافته از جمله روسیه، قزاقستان، قرقیزستان و تاجیکســتان با چین ایجاد شــد. در ژوئن ۲۰۰۱ ، این ســازمان به ســازمان همکاری شــانگهای تغییر نام داد.
بر همین اســاس و پس از گذشت سالها، شانگهای در حال حاضر به عنوان یکی از مهم ترین گروه های منطقه ای چندجانبه شــناخته می شود و به لحاظ گستردگی فعالیت های خود از بدو تاسیس همواره از جنبه های مختلف مورد توجه بوده و به دلیل جامع بودن وظایف محوله، در بحثهای زیادی در مورد ماهیت واقعی و دامنه فعالیت های اصلی سازمان وجود داشته است.
جمهوری اسلامی ایران از جمله کشورهایی اســت که از یک سو به دلیل نزدیکی منطقه ای و وجود پیوندها و منافع مشترک و از سوی دیگر به دلیل فشارهای سیاسی و تحریم های غرب از ابتدا سازمان، در سال ۲۰۰۶ عضویت دائمی خود را مطرح کرد.
هند و پاکســتان در سال ۲۰۱۶ به عضویت دائم درآمدند، اما عضویت ایران به دلیل مسائل مختلف ناتمام باقی ماند؛ تا اینکه در ســپتامبر ۲۰۲۱ پس از فراز و نشــیب های فراوان توانست رضایت تمامی اعضای دائمی سازمان را برای پذیرش دائم کسب کند و بر اساس گفته های لاوروف وزیر خارجه روسیه، قرار است تا در بیست و ســومین نشست سران این سازمان عضویت دائمی ایران به تصویب برسد.
منافع عضویت تهران:
توسعه تجارت ایران دارای منافع اقتصادی و ژئواستراتژیک متعــددی در منطقه اســت کــه موقعیت ژئوپلیتیکــی تهران، جمعیت، منابع انرژی، پتانســیل اتصال، منابع انسانی و قدرت نرم، تهران را قادر می سازد تا به همین هدف دست یابد.
در طول ســال ها، اقتصاد ایران به دلیل تحریم های غرب آسیب دیده است.
ایــالات متحــده در ســال ۲۰۱۸ از برجام خارج شــد و سیاست فشــار حداکثری را بر ایــران تحمیل کرد.
در نتیجــه تهران برای دســتیابی به اهداف اقتصادی و استراتژیک خود بر نگاه به شــرق متمرکز شده سیاست خارجی خود را «محور به شرق» تغییر داده اســت.
بر اساس بیانات رهبر معظم انقلاب، ایران سیاســت نزدیکی با همســایگان را بر کشــورهای دوردست ترجیح داده؛ در حالی که تقویت تجارت می تواند نقش بسزایی در تامین حمایت هــای مورد نیاز اقتصاد ایران داشته باشد.
بر همین اساس، در خصوص این عضویت می توان گفت که این مسئله کار کمی نیست.
در مواجهه با تحریم های آمریکا، عضویت در این ســازمان، به جمهوری اسلامی مشروعیت و مقبولیت بیشتری در عرصه بین المللی خواهد بخشید و ایران وارد مرحله جدیدی از همکاری در زمینــه هــای مختلف از جمله حوزه های اقتصــادی، تجاری، ترانزیت و انرژی خواهد شــد.
بر همین اساس، شانگهای می تواند از طریــق تجارت انعطاف پذیر، اقتصاد ایران را کــه تحت تحریم قرار گرفته، تقویت کرده و تجارت ایران را ارتقا دهد.
افزون بر این، جریان ســرمایه گذاری افزایش پیدا خواهد کرد و از طرفی رشــد گردشگری اتفاق خواهد افتاد و ایران به یک سیستم جایگزین در شبکه مالی جهانی دسترسی پیدا خواهد کرد.
عــلاوه بر این، منابع غنــی نفت و گاز ایران، تهران را به عضوی مناسب برای مشارکت در مذاکرات انرژی ســازمان همکاری شانگهای تبدیــل کرده؛ در حالــی که ایران پنجمین تولیدکننده بزرگ نفت اوپک در سال ۲۰۲۱ بود که ۲۴ درصد از ذخایر نفت در غرب آسیا و ۱۲ درصــد در جهان را در اختیار داشــت.
همچنیــن، ایران می تواند دسترســی قابل توجهــی به جمهوری های آســیای مرکزی داشــته باشد که می تواند بازارهای صادراتی بالقوه برای کالاهای ایرانی باشد.
اقتصادهای ســازمان همکاری شانگهای دارای پتانسیل بازارهــای چند میلیــارد دلاری برای تهران هستند که فرصت خوبی برای تجارت فراهم خواهد کرد.
در سال ۲۰۲۱ ، تجارت ایران با سایر اعضای ســازمان همکاری شــانگهای از ۳۷ میلیارد دلار فراتــر رفت که ۳۰ درصد از کل تجارت خارجی را تشکیل می داد.
همچنین، صادرات غیرنفتی ایران به اعضای ســازمان همکاری شــانگهای در ســه ماهه دوم سال ۲۰۲۲ با رشد ۲۰ درصدی به ۵.۵ میلیارد دلار رسید.
تقویت منطقه گرایی و مبارزه با تروریسم از طرفی، ایران مشارکت خود در این سازمان را وسیله ای برای تقویت مشروعیت خارجی، تقویت منطقه گرایی مبتنی بر امنیت و ترویج دوره گذار به اصطلاح نظم جهانی چند قطبی می داند.
سازمان همکاری شانگهای با فراهم کــردن منبع همبســتگی ایــران در برابر فشارهای خارجی به عنوان یک شبکه حفظ جمهوری اسلامی عمل کرده است.
عضویت رســمی ایران در سازمان همکاری شــانگهای می تواند اهداف کلیدی امنیتی مندرج در ماده یکم منشور سازمان همکاری شــانگهای یعنی «مقابله مشترک با سه شر منطقه، تروریســم، تجزیه طلبــی و افراط گرایی» را تقویت کند؛ ضمن اینکه جمهوری اســلامی می تواند نقش محوری در برخورد با نگرانی های امنیتی افغانستان در رابطه با تروریســم، افراط گرایی، قاچاق مواد مخدر و جنایــات فراملی ایفا نمایــد زیرا برای ایران، ایجاد ثبات در افغانستان یا حداقل به حداقل رساندن اثرات سرریز تروریسم یا درگیری در این کشــور به عنوان یکی از اعضای سازمان همکاری شانگهای یکی از اولویت های اصلی است.
رشد اتصالات و مشارکت ایران در کریدورهای منطقه ای
موقعیــت جغرافیایی ایران برای شــانگهای بســیار مهم است؛ زیرا جمهوری اسلامی در چهارراه اصلی اتصال اعضای اصلی سازمان و کشورهای شریک گفتگو با یکدیگر قرار دارد.
بر همین اســاس، با توجه به اینکه ایران به دنبال بهره مندی از زیرساخت های موجود در آسیا و کشورهای همسایه است، به توسعه کریدورهــای تجاری خود و تضمین حمل و نقل ایمن و سریع کالا و خدمات نیاز دارد که از طریق عضویت رسمی در این سازمان می تواند اهداف خود را محقق سازد.
نخست وزیر هند:
از پیوستن ایران به جمع اعضای سازمان همکاری شانگهای خوشحالم نارندرا مودی نخست وزیر هند روز سه شنبه در ســخنرانی افتتاحیه بیســت و سومین اجلاس سران ســازمان همکاری شانگهای تاکید کرد: از پیوستن ایران به جمع اعضای اصلی این سازمان به عنوان یک عضو جدید خوشحالم.
بیســت و سومین اجلاس سران کشور های عضو سازمان همکاری شانگهای روز گذشته به میزبان هند به صورت ویدئو کنفرانس آغاز شــد.
در نشست دیروز ، عضو رسمی و کامل ایران در این سازمان رسما تصویب و اعلام شد.
نارندرا مودی نخست وزیر هند در سخنرانی افتتاحیــه، با اشــاره به برخــی چالش های مشــترک کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای، ترویسم را یک تهدید مشترک برای همه این کشــور ها دانست و گفت: تروریسم تهدیدی برای صلح منطقه ای و جهانی است و ما باید با تروریسم مبارزه کنیم.
وی گفت: نگرانی ها و انتظارات هند در قبال مسئله افغانستان، شبیه نگرانی ها و انتظارات دیگر کشــورهای عضو ســازمان همکاری شانگهای در خصوص این مسئله است.
نارندرا مودی در جای دیگری از سخنرانی خود افزود: برخی کشورها از تروریسم فرامرزی به عنوان ابزاری برای سیاست های خود استفاده می کنند و به آنها کمک می کنند.
از جمله این اقدامات پناه دادن به تروریست ها، در خاک خودشان است، سازمان همکاری شانگهای نباید در برابر رفتار این کشورها بی تفاوت عبور کنند، کشورهای سازمان همکاری شانگهای باید تروریسم فرامرزی را محکوم کنند و نباید استانداردهای دوگانه در مورد تروریسم وجود داشته باشد.
مودی گفت: هند از هر پیشنهاد اصلاحات و نوســازی در ســازمان همکاری شانگهای حمایت می کند.
مودی اظهار داشت: ما سازمان همکاری شــانگهای را بــه عنوان یک همســایه نمی بینیــم، بلکه به عنوان یک خانواده گســترده نگاه می کنیم.
امنیت، توسعه اقتصادی، اتصال، یکپارچگی، احترام به حاکمیــت و تمامیت ارضی و حفاظت از محیط زیست از ارکان چشم انداز ما برای سازمان همکاری شانگهای است.
استقبال رئیس جمهوری قرقیزستان از پیوستن رسمی ایران به سازمان همکاری شانگهای
صدیر جباروف رئیس جمهوری قرقیزستان نیز در بیست و سومین نشست سران سازمان همکاری شانگهای که در دهلی نو به صورت مجازی در جریان اســت گفت که پیوســتن جمهوری اســلامی ایــران را به عنوان عضو رسمی تبریک می گوییم.
وی گفت: ما همچنین منتظر فرآیندهایی در این زمینه طی شود تا جمهوری بلاروس هم فرآیند الحاقش کامل شود.
او اظهار داشت: باید از ظرفیت های کشورهای شریک سازمان شــانگهای استفاده کنیم و گفت وگوهای بیشــتری در این مورد داشته باشیم.
جباروف اظهار داســت: طبق منشور سازمان همکاری شــانگهایی ما به توســعه و امنیت کشــورها کمک می کنیــم.
امروزه در جهان به اندازه کافی گفت و گو صورت نمی گیرد.
استقبال پوتین از پیشرفت سریع ایران برای عضویت کامل در سازمان شانگهای
رئیس جمهــور روســیه از عضویت ایران در ســازمان شانگهای اســتقبال کرد و به ایران خوشامد گفت.
ولادیمیر پوتین در نشســت سران شانگهای که در دهلی نو برگزار شد، از پیشرفت سریع ایران برای عضویت کامل در سازمان همکاری شانگهای استقبال کرد و افزود که هدف این انجمــن اکنون «کمک به همکارانمان برای ادغام در کارهای چندوجهی» است که توسط آن انجام می شود.
رئیس جمهور روسیه با استقبال از پیوستن ایران به ســازمان همکاری شانگهای خاطر نشــان کرد: ایران می تواند ظرفیت جدیدی را به این سازمان اضافه کند.
رئیسی در اجلاس شانگهای: چند جانبه گرایی واقعی به نفع ملت هاست نه قدرت ها
رئیس جمهور گفت: جمهوری اسلامی ایران براساس چنین اقدامی، سیاست همسایگی و همگرایی را مبنای سیاست خارجی خود قرار داده است و آن را مسیر مطلوب برای تحقق صلح و ثبات منطقه ای می داند.
سید ابراهیم رئیسی، اولین بار به عنوان رئیس جمهور نهمین عضو اصلی سازمان همکاری شانگهای، در بیست و سومین نشست سران این سازمان مهم منطقه ای، بزرگترین ظرفیت کشورهای عضو برای وحدت و صلح سازی را ظرفیت تمدنی آنها دانســت و اظهار داشت: اینک که این قاره کهن دوباره سربرآورده باید با تکیه بر اخلاق، معنویت، عدالت، عقلانیت و احترام به کرامت انسانی، بار دیگر تمدن ساز گردد.
ســازمان همکاری های شانگهای که نمــاد ایــن «خانواده بزرگ تمدنی» اســت اکنــون در جایگاهی ایســتاده که می تواند، افق های جدیــدی از همگرایی منطقه ای و همکاری های امنیت ساز را بنا نهد.
رئیــس جمهــور، با بیان اینکــه چندجانبه گرایی واقعی به نفع ملت هاست نه قدرت ها، گفت: سازمان همکاری های شانگهای اکنون در جایگاهی ایســتاده اســت کــه می تواند همکاری های امنیت ساز را محقق کند.
«روزنامه اقتصادی روزگار - 14 تیر 1402»
[/sect id=[file]] |