چرا آثار کاهش رشد نقدینگی برای مردم ملموس نیست؟

 

 

 

 

 

 

وی با اشــاره به اینکه کاهش نقدینگی از پاییز 1400 یعنی ابتدای دولت سیزدهم شروع شــد، اظهار داشــت: میزان نقدینگی از حدود 42 درصد به عدد 27 درصد رسیده است.

 

وقتی دولت در یک بازه زمانی تقریبا دو ساله روند متغیر تورمی بسیار مهم را می تواند کنترل کند، اولین نکته این است که پشت این کاهش، حــرکات ناگهانی وجود ندارد بلکه یک سیاســت حساب شده ای شــکل گرفته اســت.

 

در واقع رشــد نقدینگی مســتمرا کاهش پیدا کرده اســت و کاهش آن نیز بسیار قابل ملاحظه است.

 

وی ادامه داد: رشــد نقدینگی در حال نزدیک شدن به میانگین بلندمدت خود اســت که در اقتصاد ایران حــدود 20 درصد بود و این حاصل سیاســت های پولی و بانکی بانک مرکزی اســت.

 

بر اســاس مدل های اقتصادی انتظارمان این اســت که برخی متغیر ها چه زمانی که رشدشان افزایشــی و یا کاهش می شود، با وقفه روی متغیر های دیگر اثر می گذارد و یکی از این متغیر ها همین نقدینگی اســت که اثرش را بر متغیر هــای دیگر با یک وقفه ای نشان می دهد.

 

علوی راد افزود: انتظار این بود که کاهش رشــد نقدینگی که در این دو سال به طور مستمر ادامه پیدا کرده است، خودش را روی تورم ایران نشــان دهد، اما کاهش آن برای عموم ملموس نبوده است و اگر دلایلش را بدانیم، ارزش کار بانک مرکزی را زیرسوال نمی بریم و متوجه می شویم که در جای دیگر دچار مشکل شده ایم.

 

در خرداد 1401 یک حرکت اجتناب ناپذیری اجرا شد و آن هم حذف دلار 4200 تومانی بود کــه البته من هم از آن حمایت کرده بودم.

 

 

آثار تداوم کاهش رشد نقدینگی بر تورم

 

این کارشــناس اقتصادی با بیان اینکه حرکت دولت در حذف ارز 4200 تومانی اجتناب ناپذیر و شــجاعانه بــود، بیان کرد: چون دولــت در دوره اول کار خود این کار را انجام داد، بســیار قابل تحسین بود، اما تبعاتی داشت که اثرات تورمی روی برخی کالا ها بود، اما دولت هدف کاهش رشد نقدینگی را با این مسئله به تعویق انداخت؛ بنابراین اگر آثار کاهش رشد نقدینگی آنطور که مردم می خواهند، محسوس نیست، به این علت است که لا به لای کاهش رشــد نقدینگی، حذف ارز 4200 تومانی را داشتیم که اثرات تورمی می گذاشت.

 

وی گفت: بــه نظر من اگر بانــک مرکزی رشــد نقدینگی را به هدفگذاری خود یعنی 25 درصد برســاند و این کاهش استمرار داشته باشد، با گذشت زمان اگر شوک جدیدی از ناحیه خارجی به کشــور وارد نشــود، حتما آثارش را بر کاهش تورم خواهیم دید.

 

اگر آن آثــار را نمی بینیم به علت اصلاح نرخ ارز اســت که لاجرم باید انجام می شــد.

 

به هر حال ما در ادامه اثر کاهش رشد نقدینگی را بر تورم بیشتر خواهیم دید.

 

 

رشد پایه پولی هم کاهش یافت

 

علوی راد اظهار کرد: همه منتقدان دولت در ابتدای سال جاری می گفتند چون رشــد نقدینگی در حال کاهش است و رشد پایه پولی افزایش می یابد، این موضوع باعث تورم می شود.

 

نقدینگی مثل خون در رگ های اقتصاد ایران جریــان دارد، بنا براین پایه پولی می تواند به دلایل مختلف رشد داشته باشد و در عین حال اثرات تورمی هم نداشته باشد.

 

مهم این است که ما بدانیم تا علت رشد پایه پولی چه بوده است.

 

وی افــزود: آنچه باعــث افزایش رشــد پایه پولی بود، اساســا نمی توانســت اثرات تورمی داشته باشــد، اما به لحاظ تئوریک همیشــه منتقدان دولت روی این جریان دست گذاشته بودند و می گفتند وقتی پایه پولی در حال افزایش اســت، کاهش رشد نقدینگی نمی تواند اثرات تورمی کاهشی داشته باشد.

 

این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: بانک مرکزی خوشبختانه در ســال 1402 رشــد پایه پولی را هم نزولی کرد به نحوی که رشد دوازده ماهه پایه پولی 1402 به 33.5 درصد رسیده است، بنابراین ایــن متغیری را هم که منتقدان دولت روی آن دســت گذاشته بودند، با کاهش رشد نقدینگی همسو شد.

 

 

نقد بی حساب منتقدان دولت

 

علوی راد تصریح کرد: منتقدان دولت معتقدند که علت کاهش رشــد نقدینگی به علت کاهش ذخایر خارجی است و به نظر من این حرف ها بیشتر جنبه های سیاســی پیدا می کند.

 

این افراد تا قبل از این می گفتند رشــد نقدینگی برخلاف پایه پولی افزایش پیدا می کند؛ امــا آن زمان که رشــد پایه پولی برخلاف رشــد نقدینگی افزایش داشــت، نمی گفتند علت آن موضوع چه بود؟

 

اما توجه نمی کنند که در حال حاضر رشــد پایــه پولی در کنار رشد نقدینگی روند کاهشی داشته است.

 

وی با بیان اینکه متاســفانه منتقــدان دولت هیچــگاه به این موضوع که کاهش رشــد پایه پولی ارزشمند اســت، اشاره ای نمی کننــد، تاکید کرد: به نظــر من هردوی ایــن عوامل یعنی کاهش رشــد نقدینگی و پایه پولی برای سال 1403 نویدبخش کاهش تورم در ایران خواهد بود و این مســئله را در پیش بینی نهاد های بین المللی هم می بینیم.

 

هر ســه نهاد بین المللی یعنی صنــدوق بین المللی پول، بانک جهانی و سازمان ملل متحد، نرخ تورم ایران را حدود 30 درصد برای سال 1403 پیش بینی کرده اند.

 

این کارشــناس اقتصادی در پایــان اظهار کــرد: پیامد مهم تر کاهش رشد نقدینگی و پایه پولی از اینجا به بعد، اثرات انتظاری آن خواهد بود که در واقــع اجازه نمی دهد عامل و شــعله های انتظارات روی کارگزاران اقتصادی بالا رود، زیرا آن ها می دانند اگر رشد این دو متغیر روند نزولی داشــته باشد، انتظار کاهش تورم وجود دارد، بنابراین اثر مهم دیگرش، تاثیری است که روی انتظارات تورمــی می گذارد.

 

هیچ اقتصادی کــه وارد تورم های بالای 40 درصد شــده است، نتوانســته بدون کنترل انتظارات تورمی، تورم آن کشور را پایین بیاورد.

 

 

«روزنامه اقتصاد مردم - اول بهمن 1402»