رشد و رفاه

امروزه در کشورهای مختلف، بسیاری از شاخص ها توسط مراجع مختلف آماری و علمی مانند سازمان های دولتی، سازمان های بین المللی، دانشگاه ها و سایر مراکز در زمینه های مختلف تهیه شده و در اختیار عموم قرار می گیرند.

این شاخص ها در تشخیص اقتصاد قوی و بررسی روند اقتصادی کشورها به معامله گران کمک می کنند.

شاخص های اقتصادی مانند یک دماسنج از وضعیت سلامت اقتصاد کشور خبر می دهند.

در این بین، نرخ رشد اقتصادی از اهمیت ویژه ای برخوردار است و پیشرفت و افزایش رفاه در یک کشور نشان می دهد.

در این مقاله قصد داریم مفهوم نرخ رشد اقتصادی را بررسی کنیم و عوامل موثر در آن را شرح دهیم.

بر اساس سند چشم انداز توسعه 4041که به برنامه توسعه 20 ساله هم شهرت یافت، قرار بود ایران در این سال تبدیل به قدرت اول اقتصادی منطقه شود؛ اتفاقی که بر اساس آمارهای فعلی محقق نخواهد شد.

برنامه ای که در سال 1384 تدوین شد، قرار بود کشور را به ریل ثبات و پیشرفت برساند.

یکی از مهمترین مولفه های این برنامه 20 ساله، افزایش نرخ رشد اقتصادی بود.

شاخصی که در سال های گذشته، مخصوصا با شروع بحران در پرونده هسته ای همواره در نوسان بوده است.

اما تعریف نرخ رشد اقتصادی چیست؟

این شاخص چطور محاسبه می شود و چه مولفه هایی در تعیین آن تاثیرگذار هستند؟

رشد اقتصادی را می توان به معنای افزایش ارزش کالاها و خدمات تنظیم شده با تورم در طول زمان تعریف کرد.

آمارشناسان به طور متعارف چنین رشدی را به صورت درصد افزایش تولید ناخالص داخلی حقیقی یا GDP  تعریف می کنند.

علاوه رشد معمولا به صورت واقعی (با اصطلاحات تعدیل شده تورم) محاسبه می شود تا اثر تحریف کننده تورم بر قیمت کالاهای تولیدشده را از بین ببرد.

اندازه گیری رشد اقتصادی از حسابداری درآمد ملی استفاده می کند.

از آنجا که رشد اقتصادی به عنوان درصد تغییر سالانه تولید ناخالص داخلی(GDP)  اندازه گیری می شود ٔ از این رو تمام مزایا و معایب آن را دارد.

نرخ رشد اقتصادی کشورها معمولا با استفاده از نسبت تولید ناخالص داخلی به جمعیت (درآمد سرانه) مقایسه می شود.

منظور از «نرخ رشد اقتصادی» نرخ هندسی سالانه رشد تولید ناخالص داخلی بین سال های اول و آخر در یک بازه زمانی است.

این نرخ رشد نشان دهنده روند سطح متوسط تولید ناخالص داخلی در طول دوره است و هرگونه نوسانات تولید ناخالص داخلی را در اطراف این روند نادیده می گیرد.

اقتصاددانان، افزایش رشد اقتصادی ناشی از استفاده کارآمدتر  از نهاده ها (افزایش بهره وری نیروی کار، سرمایه فیزیکی، انرژی یا مواد) را رشد فشرده می گویند.

در مقابل، رشد تولید ناخالص داخلی تنها ناشی از افزایش مقدار ورودی های موجود برای استفاده )افزایش جمعیت یا قلمرو جدید) رشد گسترده محسوب می شود.

«روزنامه اخبار صنعت - 26 اسفند 1402»