مطابــق اعلام مرکز مطالعات خلیج فارس در ســال ۲۰۱۹ بیشــترین گردشگران خارجــی ترکیه بــه آنتالیا جذب و در آن ســال ۱۶ میلیون گردشگر وارد این شهر شده است؛ این رقم در سال ۲۰۲۱ میلادی و با توجه به شیوع کرونا ۹ میلیون و ۲۰۰ هــزار نفر بوده و باعث ایجاد درآمدی بالغ بر ۷ میلیارد دلار برای این کشــور شــده اســت در حالی که هم اکنون و به واســطه تحریم هــا، کل درآمد ارزی ایران از محل فروش نفت چیزی در حدود ۳ تا ۴ میلیارد دلار به صورت ســالانه اســت و این بدان معناســت که فقط یک اســتان ترکیه، دو برابر درآمد نفتی ایران از محل گردشــگری کسب درآمد کرده است!
بــا توجــه به آمار بالا، کاملا واضح اســت کــه فاصلــه ایران و ترکیــه از نظر میزان بهره بــرداری از صنعــت گردشــگری در اقتصاد کلان ملی و رشــد و توســعه این صنعت بســیار زیاد است؛ بر همین اساس قصــد داریــم بــه چرایی این مســئله و مکانیســم هایی که باعث موفقیت صنعت گردشگری ترکیه در مقایسه با ایران شده، بپردازیم.
بــه همیــن خاطــر و در قــدم اول، یک کارشناس توسعه گردشگری به بیان جزئیات بیشتری از علل موفقیت ترکیه در جذب گردشگران خارجی به طورت تطبیقی با ایران پرداخته است.
وی یکــی از علل موفقیت ترکیه در جذب گردشــگران خارجی را ناشــی از تمرکز دقیــق و کامل این کشــور بــر روی بازار گردشــگری خود دانســت و گفت: ترکیه توانســته است در وهله اول ضمن طراحی سناریو مناسب و لازم بر اساس یک آمایش ســرزمینی درســت و صحیح، هر قسمت خاص جغرافیای کشــور خود را بر مبنای ســلیقه و نیاز بازار های هدف گردشگری ســامان دهی کند و ســپس با استفاده از تبلیغــات و بازاریابی فعال اقدام به جذب گردشگران خارجی می کند.
تخصیص بسته های حمایتی موجب کاهش هزینه های سربار مرا کز گردشگری ترکیه
این کارشناس توسعه گردشگری با اشاره بــه این موضوع که ترکیه برای توســعه و حمایت از صنعت توسعه گردشگری خود در چنــد حوزه مختلف اقدامات ملموس و شاخصی را انجام داده است، تصریح کرد: یکی از اقدامات خوب ترکیه در این راستا، اختصــاص یارانه های حمایتی مختلف و در حقیقــت سوبســید بــه مراکز اقامتی و گردشــگری ایــن کشــور در قالب های گوناگونی نظیر انواع معافیت های مالیاتی، تخفیــف در پرداخــت هزینه حامل های انــرژی، کاهش عواض ســالیانه قانونی وِ ... اســت کــه در نهایــت منجر به کاهش هزینه های سربار این مراکز می شود.
کارشناس توسعه گردشگری کاهش هزینه های ســربار اقتصادی مراکز و بنگاه های گردشگری را باعث ایجاد امکان خدمات ارزان تر تفریحی و اقامتی دانســت کــه یکی از جاذبه های اصلی گردشــگران خارجی به یک کشور اســت؛ این در حالی اســت که در کشــور ما موضوع اختصاص بســته های یارانه ای و حمایتــی بــه مراکز فعال گردشــگری در حد یک وعده و شــعار همــواره صرفــا بــوده و هیچ گاه تحقــق عینی و ملموس نداشته است.
به اعتقاد مشاور کیفیت خدمات تأسیسات گردشــگری، عدم توجــه و اهتمام کافی نســبت به موضوع لزوم حمایت اقتصادی از مراکز گردشــگری به این صورت نمود خواهد کرد که قیمت تمام شده اقامت در یک هتل چهار ستاره در ترکیه ۲۰۰ هزار تومان می شــود، اما برای یک شب اقامت در هتلی مشــابه در ایــران باید هزینه ای چنــد برابری و در حدود ۸۰۰ هزار تومان پرداخــت!
در چنین شــرایطی، مســلما گردشــگر با انجام یک ارزیابی و بررســی اجمالی با توجه به پایین بودن هزینه های تمام شــده خدمات قابــل ارائه و امکانت رفاهــی بالاتر، ترکیــه را به عنوان مقصد گردشگری خود انتخاب خواهد کرد.
بازپرداخــت مالیات بر ارزش افزوده به گردشگران خارجی در ترکیه وی یکــی دیگــر از اقدامــات ســازنده و مثبــت ترکیه
با هدف حمایت از توســعه بــازار گردشــگری در این کشــور انجام شــده و تأثیر مهمی در جذب حداکثری گردشگران داشته را ارائه خدمات "تکس فری" دانســت که خدمت مورد اشــاره به این صورت اســت که هر گاه مســافر اقدام به خرید کالا از فروشــگاه های ترکیه کند، خواهد توانســت بــا ارائه فاکتور متعاقبا در همان خریــد خــود در فرودگاه یا بعضا فروشــگاه، مبلغ پرداختــی مازاد از بابت مالیات را مسترد و دریافت کند!
ایــن فعال حوزه گردشــگری این را در حالی دانســت که در کشــور ما یکی از عواملی که علاوه بر تورم ســالیانه منجر بــه افزایــش قیمت تمام شــده کالا ها می شــود، افزایش نرخ مالیات بر ارزش افــزوده و عوارض اســت و این موضوع نقش مهمی در دفع جذب گردشــگران دارد، در حالی که کشــوری مثل ترکیه با مدیریت مناســب و صرف نظر از مالیات ارزش افزوده برای گردشگران خارجی، به طریقی دیگر موجب ارزش آفرینی دو چندان در بعد اقتصاد گردشگری کشور خود شده است.
مشــاور کیفیــت خدمــات تأسیســات گردشــگری معتقد اســت که در ایران به جز چند رســتوران در چند شهر محدود، دارای یک منوی رســتوران ها صرفا غالبا تکــراری به صورت ترکیبــی از چند نوع ایرانی هســتند که این غــذای منحصــرا موضــوع همانگونه که اشــاره شــد قطعا اثر روانی نامناســبی برای جذب گردشگر خواهد داشت.
اســتفاده مطلوب ترکیه از رویداد های مختلف نظیر نمایشگاه برای جذب گردشگران خارجی
این کارشــناس توسعه گردشگری، نقطه ضعــف دیگر ایران در قیــاس با ترکیه را در موضوع توســعه صنعت گردشــگری، مدیریت نامناســب در اســتفاده بهینه و مطلوب از فرصت برگزاری نمایشــگاه ها و رویداد های خاص مشــابه دانست و عنوان کــرد: بــه عنوان نمونــه در ایران معمولا بازه هــای زمانی خاص بــدون هیچ گونه انعطــاف و تغییــری نظیر بهمن ماه برای برگــزاری نمایشــگاه ها در نظــر گرفته می شــود و علاوه بر این به شــیوه مرسوم برگزاری نمایشــگاه ها به صورت معمــولا غیر برنامه ریزی و هدف گذاری شــده در نقــاط غیرمتراکم و غیر موزون به صورت پراکنده انجام می شــود؛ در نتیجه این امر در ایــران نمی توانیــم از فرصت معمــولا برگــزاری نمایشــگاه ها و بــرای جذب گردشگران استفاده بهینه را به عمل آوریم.
یادآور شــد: این موضوع در ترکیه کاملا برعکس اســت یعنی در این کشور متولیان مربوطه ضمن برنامه ریزی در فصول و هدف گذاری مشــخص معمولا کاهش تقاضای سفر که صنعت گردشگری با کمبود درخواست برای سفر مواجه است، اقدام به برگزاری نمایشگاه و یا رویداد های جذاب دیگر نظیر کنســرت، حراج فصل و ... در مکان هایی مشــخص به صورت یک پارچــه می کنــد و از این طریق، موجبات جــذب مســافر را در ایام غیر پیک فراهم می سازند.
گردشگری یکی از اولویت های اصلی و اساسی اقتصاد ترکیه
بنــا بــه صحبت هــای وی، یکــی دیگر از عوامــل موفقیــت ترکیــه در جــذب گردشــگران خارجی را بایــد در جدایی عملی فعالیت های اقتصادی و مناســبات گردشگری این کشور از مناقشات و مسائل ظاهری سیاســی جستجو کرد؛ به عنوان مثال کشور روسیه هر چند در ظاهر دارای روابط مناســب سیاســی با ترکیه نیست، اما در عمل و به نوعی پشــت پرده این دو کشور روابط بسیار خوبی به ویژه در مسائل و مناسبات گردشگری دارند!
این فعال حوزه گردشــگری تصریح کرد: با توجه به اقلیم ســرد و خشــک روسیه و محدودیت های موجود در بازار غذای این کشــور، از یک سو و از سوی دیگر مسافت کم بین دو کشور و امکان دسترسی نسبتا بــه آب هــای آزاد جهانی از طریق ترکیه، شــهرهای آلانیــا و جزایر اطــراف ترکیه یکی از مقاصد اصلی گردشــگران معمولا روسی محسوب شده و بخش چشم گیری از گردشگران ورود به ترکیه را نیز روس ها تشکیل می دهند.
این کارشــناس توسعه گردشگری افزود: ترکیه با بهره گیری از انواع غذا های دریایی خود که روسیه به دلیل شرایط جغرافیایی خود از آن محروم بوده است و به اتکا به بازار پوشاک با کیفیت و ارزان خود، جاذبه های لازم بــرای جذب گردشــگران روس را به خوبی فراهم کرده است؛ درحالی که کشور ما علاوه بر بهره مندی از روابط سیاســی مناســب با روســیه از ظرفیت های بالقوه مشابه بیشتری نسبت به ترکیه برای جذب گردشــگران این کشور برخوردار است، اما متأســفانه در این زمینه بــه هیچ عنوان توفیقی نداشته و موفق عمل نکرده است.
کارشناس توسعه گردشگری یکی دیگر از عوامل موفقیت ترکیه نســبت به ایران در موضوع توسعه صنعت گردشگری را تفاوت رویکرد و نگاه اساســی دو کشور به مقوله گردشگری در ســطح کلان اقتصادی دانســت و یادآور شد: متأسفانه ساختار اصلی اقتصاد ایران در طول ادوار گذشــته، همواره با تکیه بر درآمد هــای نفتــی و فروش نفت طراحی شده است و دیگر مقوله ها بالاخص صنعت گردشــگری مورد بی توجهی قرار گرفته است.
«روزنامه اقتصادی روزگار - 11 دی 1400»
[/sect id=[file]] |