ایران، سرگردان میان فناوری های نوظهور

 

 

 

 

 

امروزه فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان یکی از اصلی ترین موتورهای پیشران اقتصاد هر کشور نقش آفرینی می کند.

 

موضوعاتی از قبیل ارائه سرویس های متنوع خدماتی بر بستر آن لاین علاوه بر آنکه جریان های جدیدی از درآمد را روانه جیب ارائه دهندگان این سرویس ها می کند منجر به تغییرات عمده در سبک زندگی امروز در جامعه نیز شده است.

 

از آنجا که جهان در حال حرکت به سمت تکنولوژی است، اخیرا رمزارزها و ارزهای دیجیتال بانک مرکزی به میزان قابل توجهی در کانون توجه قرار گرفته است.

 

امروزه، شــرکت ها برای تاثیرگذاری بر رفتار خرید و ایجاد آگاهی از بِرند، به شدت به دارایی های دیجیتال متکی هستند.

 

دارایی های دیجیتال نمایشی بصری از محصولات یا خدمات شما را ارائه می دهند و شما را قادر می سازند تا از طریق طیف وسیعی از کانال ها و رسانه ها با مخاطبان هدف خود، ارتباط برقرار کرده و درگیر آن شوید.

 

به طور خلاصه، از لوگوی شرکت گرفته تا کپی رایتینگ تبلیغات، دارایی های دیجیتال پایه و اساس هویت بِرند شما هستند، بنا بر این مدیریت موثر دارایی های دیجیتال امری ضروری است.

 

دارایی های دیجیتال چیستند و از کجا آمدند؟ به زبان ساده، دارایی دیجیتال محتوایی است که به صورت دیجیتالی ذخیره می شود.

 

دارایی های دیجیتال ارزش هایی هستند که توسط بانک مرکزی یا مقامات دولتی تضمین نشده اند و وضعیت قانونی ارز یا پول را ندارند.

 

صرفا توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی به عنوان وسیله مبادله یا پرداخت پذیرفته می شوند، یا برای مقاصد سرمایه گذاری مورد استفاده قرار می گیرند و می توانند به صورت الکترونیکی منتقل، ذخیره و معامله شوند.

 

به گفته دکتر سیدصابر امامی مشاور کسب و کارهای فناوری اطلاعات و ارتباطات و رئیس کمیسیون محتوای دیجیتال نظــام صنفی رایانه ای راجع به این نــوع دارایی اختلاف نظر هایی وجود دارد و در واقع ادبیات مشــترکی بین محققین تعریف نشده اما اگر بخواهیم در یک ادبیات کلی موضوع را مطرح کنیم دارایی های دیجیتال سه نوع هستند.

 

• گروه اول، دارایی هایی هستند که طی سالها ناشی از یک فعالیت یا یک مزیت به دارایی تبدیل شده اند.

​

امروزه همه می دانیم یک دامین)نشانی اینترنتی) بر اساس میزان آسان بودن و یا بر اساس معنی خود یک قیمتی اضافه بر قیمتی دارد که فروشنده اصلی ثبت کننده دریافت می کند یا به اصطلاح بازاری های قدیمی «بر خوب یا دو دهانه» است.

 

البته اگر این نشانی اینترنتی با یک فعالیت کسب و کاری همراه باشد و به واسطه آن در بازار جایگاهی یافته باشد نیز یک سرقفلی پیدا می کند.

 

یا مثال یک شماره موبایل رُند یا با پیش شماره خاص در حالی که به غیر از خدمات مرسوم تماس و ارتباط خدمات اضافه دیگری ارائه نمی کند می تواند یک ارزش مضاعف داشته باشد ضمن آنکه در صورتی که این شــماره موبایل مربوط به تامین کننده دست اول یک کالا باشد که در بازار مخاطبان نیز شناخته شده است نیز ارزشی جداگانه از جنس سرقفلی پیدا می کند.

 

 

• گروه دوم، دارایی هایی هستند که به دلیل تغییرات عمده در فضای کسب و کار دیجیتال به وجود آمده اند و گاهی اوقات ارزشهای باور نکردنی پیدا می کنند.

 

به عنوان نمونه تا چند سال پیش یک تهیه کننده سینما می توانست از اِکران فیلم، فروش کپی رایت به تلویزیون، فروش کپی رایت به شبکه نمایش خانگی و حداکثر از طریق پخش کننده ای خارجی به همین زمینه ها در خارج از کشور دست یابد.

 

امروز با حضور کسب و کارهای دیجیتال هر محتوایی می تواند کپی رایتVOD ، کپی رایت UGC و کپی رایت های دیگر داشته باشد.

 

بدین معنی که امروز اگر کسی مثال مالکیت پخش دیجیتال یک فیلم را بر بستر سایت های بر پایه محتوای تولید شده توسط کاربر(UGC) را داشته باشد می داند که ارزش آن کمتر از سایر مالکیت های این فیلم نیست.

 

 

• گروه سوم، دارایی هایی هستند که با نام «کریپتواست “ (Crypto assets)شناخته می شوند.

 

موضوع این گروه از دو گروه قبلی پیچیده تر و شاید جذابتر هم باشد.

 

البته کریپتو است ها به فارسی با نام «دارایی دیجیتال» شناخته می شوند که معنای دقیق تر آن «دارایی رمزی» است.

 

البته باید به «کریپتوکارنسی«(cryptocurrencies) یا «رمز ارز» هم اشاره کنیم که شاید معروف ترین رمز ارزی که همه حداقل یک دفعه نام آن را شنیده اند بیت کوین است.

 

بیشترین تفاوت در بین کریپتو کارنسی ها و کریپتو است ها شاید به نوع پشتوانه آنها برمی گردد.

 

مقام های نظارتی متوجه تغییر شده اند در طول ســال های آینده، دارایی های دیجیتــال احتمالا پیش از اینکه به عنوان نوعی پرداخت مطمئن مجاز شوند، با نظارت شدید تنظیم کنندگان مالی و بانک های مرکزی مواجه خواهند شد.

 

 

هر چیزی که بر عملکرد سیستم مالی و پولی بین المللی تاثیر بگذارد، با موانعی از سوی کنترل کنندگان و مسئولان عملیات و امنیت آن روبرو خواهد شد.

 

به عنوان مثال، اصلی ترین استانداردهای جهانی بانکداری، کمیته نظارت بانکی بازل، نیازهای ســرمایه ای را برای بانک هایی که در معرض رمزارزهای پُر نوسان هستند افزایش داده تا ریسک های بالاتر و نگرانی های ثبات مالی را نشان دهد.

 

بر اساس این پیشنهادات، بانک ها ملزم به نگهداری سرمایه برابر با این رمزارزهای پُر نوسان هستند.

 

بنا بر این برای تخصیص ۱۰۰دلار به بیت کوین، به حداقل سرمایه ۱۰۰دلار نیاز است.

 

این موضوع می تواند موسسات مالی تحت نظارت را از مشارکت یا توســعه خدمات رمزارزهای موجود خود، باز دارد.

 

به عنوان مثال، در حالی که BBVA خدمات مبادلات خود را در ســوییس راه اندازی کرده، از آنجا که مقررات نامشخص و استاندارد نشده است، از سایر بازارها دور مانده است.

 

با این اوصــاف، تمام دارایی های دیجیتال، با ســختگیری برای رمزارزها تحت این پیشــنهادات مواجه نمی شوند.

 

استاک توکن ها و اســتیبل کوین ها با قوانین موجود اصلاح شده در خصوص حداقل استاندارد سرمایه برای بانک ها مطابقت پیدا خواهند کرد که به طور بالقوه آنها را به گزینه ای مناسب تبدیل می کند.

 

در حال حاضر، رمزارزها دارای نوســان هســتند و از طرف دیگر استیبل کوین ها گزینه ای امن تر، شفاف تر و باثبات تر ارائه می دهند و به ویژه به دلیل سرعت بالای تسویه، می توان به پتانسیل آنها اعتماد داشت.

 

با وارد کردن داده ها به سکه، پول با آنچه که پرداخت می کند، پیوند می خورد.

 

این موضوع امکانات اتوماسیون زیادی را ارائه می دهد و آن را به یک مدعی قوی تبدیل می کند.

 

شاید محتمل ترین دارایی های دیجیتالی مورد استفاده ما، ارزهای دیجیتال بانک مرکزی باشــد که توسط بانک های مرکزی کنترل و صادر می شــود.

 

در حال حاضر تست های مهمی انجام شده و این نوع دارایی دیجیتال، عرضه، حاکمیت و مقررات قوی مشابه آنچه که امروزه در مورد ارزهای فیات می بینیم را تضمین می کند.

 

برای هر یک از این دارایی هــای دیجیتال، خرید در بین کاربران نهایی شــرکت های بزرگ، شــرکت های کوچک و متوسط و مصرف کنندگان شخصی، برای تعیین موفقیت بسیار مهم است.

 

و در نهایت، موفقیت در طول دهه ها اندازه گیری خواهد شد، نه سال ها.

 

 

سرعت گرفتن اقدامات دولت سیزدهم در استفاده از ظرفیت دارایی های دیجیتال

 

دبیر شورای اجرایی فناوری اطلاعات کشور گفت: لزوم همگرایی مقررات گــذاری برای صنعت اســتخراج، رمــز ارز بانک مرکزی (CDBC) و قانون گذاری برای دارایی دیجیتال در راســتای اسناد تحول دولت است.

 

«رضا باقری اصل» به تشریح وضعیت دارایی های دیجیتال و اقدامات دولت در این باره پرداخت.

 

وی گفت: شتاب توسعه فناوری اطلاعات نسبت به قبل، با سرعت بیشتری همراه شده است.

 

در سال های اخیر با ظهور تکنولوژی های جدید رو به رو هســتیم که هر کدام می توانند نســبت به دوره خود ساختارشــکنانه باشند و بسیاری از پیشفرض های نظام اقتصادی و اداری سنتی را دست خوش تغییر کنند.

 

دبیر شورای اجرایی فناوری اطلاعات کشور تاکید کرد: این فناوری ها، پنجره فرصتی با محدودیت زمانی مشخص را بر روی ما باز می کنند.

 

تنها در یک برهه زمانی کوتاه است که می توانیم بهترین استفاده را از آن هــا ببریم و خود را به عنوان عضوی از بازیگران این فناوری ها در جهان معرفی کنیم و از منافع آن در تحول دیجیتالی کشور نیز بهره ببریم.

 

باقری اصل تاکید کرد: اکنون فناوری دفترکل توزیع شده،DLT  و بلاک چین جلوی روی ما اســت.

 

این فناوری به طور خاص و نیز با ترکیب و بهره گیری از سایر فناوری های نوظهور نظیر استفاده از فناوری های رایانش ابری، هوش مصنوعی و اینترنت اشــیا ارزش افزوده بیشتری را در اقتصاد دیجیتال خلق می کند.

 

وی افزود: کشــورها برای رویارویی با این فنــاوری، رویکردهای مخلتفی داشــته اند.

 

لازم است ما نیز برای اســتفاده از این فناوری، رویکردهای مواجهه با آن را در کشــور با یک چشم انداز بلند مدت ترسیم کنیم.

 

دبیر شورای اجرایی فناوری اطلاعات درباره پیشفرض هایی که در حوزه فناوری وجود دارد، گفت: ما باید بدانیم فناوری دفتر کل توزیع شده، صرفا زنجیره بلوکی نیست، زنجیره بلوکی صرفا بیت کوین نیست و در باره بیت کوین نیز صرفا استخراج آن مسئله نیست.

 

فرصت ۱۰ ساله برای استفاده از فناوری بلاک چین باقری اصل تاکید کرد: کاربردهای فناوری دفترکل توزیع شده بالاتر از نمونه های مختلف رمزارز است.

 

باید به خاطر داشته باشیم که فرصت اســتفاده از این فناوری، اندک است و باید در آن پیشرو باشیم.

 

این فناوری بیش حدود ۱۰ ســال است وارد دنیا شده و دوره شکوفایی تا بلوغ آن تا حداکثر ۱۰ سال دیگر ادامه دارد.

 

اگر ساختارهای خود را متناسب با آن تنظیم نکنیم، از این فناوری دور خواهیم ماند.

 

وی تصریح کرد: در حوزه رمزارزها می توانیم ســه رویکرد داشت باشیم.

 

یک راه این است که ممنوعیت را به عنوان سیاست اتخاذ کنیم، راه دیگر در پیش گرفتن انفعال است که به نظر می رسد در چند سال اخیر ما کمی منفعل عمل کرده ایم. انتخاب دیگر ما می تواند مدیریت بهینه فرصت هایی باشد که در این صنعت وجود دارد.

 

در این مواجهه با فرصت باید بدانیم که چه چیزهایی باید در رویکردهای حکمرانی و قوانین ما تغییر کند تا از این فناوری بیشترین استفاده را ببریم.

 

باقری اصــل افزود: سیاســت گذاری و تنظیم قوانیــن و مقررات دارایی های دیجیتال از ســال ۲۰۱۴ در جهان آغاز شد تا کشورها با این فناوری مواجه شوند و بتوانند از این فرصت استفاده کنند.

 

وضع قوانین باعث می شود امکان مدیریت دارایی های سرمایه گذاران در قالب ابزارهای مختلف وجود داشته باشد.

 

وی تصریح کــرد: یکی از چالش های مهــم این حوزه، حفاظت از دارایی های اشــخاص اســت.

 

این نوع دارایی ها در مقابل ســایر دارایی های موجود در دنیا مانند اوراق بهادار ریسک بیشتری دارند و همین مسئله به ضرورت سیاستگذاری درست در این عرصه افزوده اســت.

 

ما نیز باید در آینده با تنظیم مقررات و سیاستگذاری درست، ریسک ورود به این بازار را کاهش داده و از دارایی ها و داده های مردم محافظت کنیم.

 

لزوم مواجه فعال در حوزه سیاستگذاری دارایی های دیجیتال دبیر شورای اجرایی فناوری اطلاعات تصریح کرد: روی دیگر مسئله حفاظت از منابع عمومی، امنیت ملی و حکمرانی پولی کشور است همچنین در مواجهه با این فناوری یکســری مسائل مانند مالیات، مقابله با پولشــویی مطرح است.

 

به نظر می رسد حتی برخی از این دارایی های دیجیتال در صورت عدم تنظیم گری قدرت تخریبی نسبت به اقتصاد کشور نیز داشته باشند.

 

این مسائل باید در شیوه حکمرانی و مقررات گذاری مورد توجه قرار بگیرد و تا آسیب آن بیشتر نشده، مواجه فعال با این فناوری داشته باشند تا ذینفعان، حاکمیت و مردم بتوانند از آن استفاده مفید کنند.

 

وی خاطرنشان کرد: مسئله بعدی ایجاد فرصتی برای کسب و کارهای نوین و توسعه این فناوری در کاربردهای مختلف و ترکیب آن با سایر فناوری ها است.

 

این رویکرد بستری را فراهم می کند تا بتوانیم سهم اقتصادی دیجیتال خود که اکنون ۶ درصد است را با استفاده از این تکنولوژی به بیش از ۱۰ درصد برسانیم.

 

باقری اصل گفت: دنیا سهم استفاده از فناوری اطلاعات را به گونه ای هدایت کرده که سهم اقتصاد دیجیتال کشورها از تولید ناخالص ملی به بیش از ۱۵ درصد رسیده است.

 

وی افزود: این رویکردها، رویکردهای هوشــمندانه ای است که ما باید نســبت به آن ها انتخاب دقیق و به موقع داشته باشیم و بتوانیم از سه دسته ذینفع یعنی مردم، حاکمیت و حقوق آن، توسعه اقتصاد دیجیتال و تســهیل آن در مواجه با این فناوری، سیاست گذاری و مقررات گذاری خوبی داشته باشیم.

 

وی درباره گام هایی که تاکنون از سوی سیاستگذاران برای ساماندهی این بازار برداشته شده است، گفت: بخش اول رویکرد گذشته گرا نسبت به پدیده استخراج نوعی از رمزارزها است که در این مسیر مقررات گذاری هایی صورت گرفته و بقیه آن به نحوه مدیریت انرژی و الزاماتی که سرمایه گذاران این بخش باید رعایت کنند، بر می گردد.

 

توجه دولت سیزدهم به دارایی های دیجیتال در سند تحول باقری اصل تاکید کرد: بحث دوم، بحث مهم تری اســت.

 

نخست بخشی اســت که دولت سیزدهم در ســند تحول و در قالب سند دارایی های دیجیتال یا رمز ارزش به دنبال آن است.

 

به نظر می رسد این یکی از محورهایی که دولت سیزدهم به عنوان اسناد تحول در نظر باشد.

 

وی در ادامه گفت: بخش دیگر مربوط به مجلس است.

 

به واسطه چالش هایی که در این حوزه مطرح است و بنابر درخواست کمیسیون اقتصادی مجلس طرحی به منظور مواجهه با آسیب های رمزارز ها، قانون گذاری در دستور کار قرار گرفت.

 

دبیر شورای اجرایی فناوری اطلاعات تاکید کرد: رویکرد در مقابله با رمزارزها در ابتدا بیشتر بر محور ممنوعیت بود اما اکنون به عنوان پنجره فرصتی تلقی شده و بنابر آیین نامه داخلی مجلس، جمعی از متخصصان در حال تدوین قانون برای دارایی دیجیتال هستند.

 

وی تصریح کرد: به موازات این اقدامات بانک مرکزی نیز پروژه رمز ارز بانک مرکزی را به مراحل نهایی خود رسانده و انتظار می رود به زودی شاهد بهره برداری از آن باشیم.

 

البته باید دید بانک مرکزی قصد دارد از ارز دیجیتال یا رمز ارز برای فعالیت کلان با کاربرد خدمات بین بانکی استفاده کند یا قصد آن جایگزینی توکن ریال در پرداخت های خرد است.

 

«روزنامه اقتصادی امروز - 3 بهمن 1400»