صادرات برق در سال‌هایی که تحریم‌های اقتصادی علیه ایران تشدید شد، کمک کرد تا ایران تحریم‌ها را پشت سر بگذارد، حال با توجه به مرز مشترک ایران با ۱۶ کشور منطقه و قرار داشتن در مسیر قطب‌های تولید و مصرف انرژی الکتریکی از جمله قفقاز و آسیای میانه، به گفته وزیر نیرو تبدیل شدن ایران به هاب برق منطقه در دستور کار دولت سیزدهم قرار گرفته است.
ایران پتانسیل‌های زیادی برای رشد، توسعه و پیشرفت اقتصادی دارد، به‌طور نمونه در حوزه تولید و انتقال برق در سال‌هایی که تحریم‌های اقتصادی علیه ایران تشدید شد، صادرات برق به کشورهای همسایه با رشد بیش از ۱۰۰ درصدی همراه شد.
داشتن مرز مشترک با ۱۶کشور منطقه و قرار داشتن در محدوده‌ای است که با قطب‌های تولید و مصرف انرژی الکتریکی از جمله قفقاز و آسیای میانه ارتباط نزدیکی دارد، زمینه‌ای ایجاد کرده تا ایران در مسیر تبدیل شدن به هاب برق منطقه قرار بگیرد؛ البته باید عنوان داشت در برخی مواقع در کنار صادرات برق، واردات نیز انجام می‌گیرد.
در ۱۳۹۸ درخصوص رشد خالص صادرات برق ایران افزایش ۱۲۰ درصدی را تجربه کرد؛ صنعت برق از جمله صنایع زیربنایی به شمار می‌رود که تأثیرگذاری چشمگیری بر دیگر بخش‌های صنعت از جمله کشاورزی، خدماتی و همچنین سایر حوزه‌های صنعتی دارد.
سهولت مصرف، قابلیت تبدیل شدن به دیگر انرژی‌ها و همچنین پاک بودن، از محاسن مهمی است که انرژی الکتریکی در فهرست مزیت‌های خود دارد.
۴ کشور واردکننده انرژی الکتریکی از ایران
از نظر آمار و ارقام بیشترین میزان صادرات برق ایران به کشورهایی، چون افغانستان، عراق و پاکستان اختصاص دارد.
این در حالی است که نیاز این کشورها به انرژی برق باعث شکل‌گیری بازار بالقوه‌ای برای صادرات ایران شده است که البته بازار مذکور تا زمانی تداوم خواهد داشت که کشورهای نامبرده در این حوزه سرمایه‌گذاری‌هایشان به نتیجه برسد.
درآمد به دست آمده از صادرات برق به کشورهای مذکور در کنار صادرات به ترکیه رقمی در حدود یک میلیارد دلار برآورد شده است.
در بند ۱۳ سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی به بحث صادرات و تجارت برق نیز توجه شده است.
البته این را هم باید گفت که اگرچه کشورمان در زمینه عنوان شده پتانسیل‌های قابل‌توجهی دارد، اما با چالش‌هایی نیز در این حوزه مواجه است.
به‌طور نمونه به به موقع دریافت نکردن هزینه صادرات و نبود دخالت جدی بخش خصوصی در این زمینه می‌توان اشاره کرد.
طی سال‌های گذشته سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی برای انتقال برق صورت گرفته است که به طور قطع موجب افزایش این ظرفیت و به تبع آن ارتقای میزان تجارت و صادرات در سال‌های پیش‌رو خواهد شد.
قابلیت تبدیل شدن به هاب تجارت انرژی
این در حالی است که برخی دیگر از کارشناسان بر این باور هستند که کشورمان با توجه به پتانسیل‌های موجود می‌تواند به هاب تجارت انرژی در منطقه تبدیل شود و به این ترتیب در حوزه ترانزیت برق به خوبی عمل کند.
علی‌اکبر محرابیان در گفتگو با فارس ضمن تشریح دستاوردهای سفر دو روزه رئیس‌جمهور به قطر اظهار داشت: سفر به قطر در راستای افزایش اعتماد متقابل و همکاری همسایگان با محوریت ارتقای سهم ایران در اقتصاد و تجارت منطقه انجام شد و خوشبختانه اهداف از پیش تعیین شده این سفر، مطابق انتظار محقق شد.
وزیر نیرو که ریاست کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی ایران و قطر را نیز بر عهده دارد، در بیان این مسئله که سفر به قطر شروع فعالیت اعضای هیئت دولت برای پیگیری توافقات انجام شده به حساب می‌آید، تأکید کرد: با توجه به اسناد همکاری چهارده‌گانه مصوب شده، مقرر شد پس از ماه مبارک رمضان، کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی ایران و قطر برای پیگیری توافقات تشکیل شود.
وی برقراری ارتباط تجار ایرانی و قطری را یکی از اهداف این سفر عنوان کرد و افزود: بر اساس توافقات صورت گرفته بنا شد پیش از برگزاری کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی میان دو کشور، اجلاسی به گردهمایی تجار و بازرگانان ایران و قطر با محوریت اتاق بازرگانی برگزار شود.
محرابیان در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه آیا این سفر برای مردم دستاورد قابل‌لمسی در پی دارد؟ گفت: یکی از توافقاتی که طی این سفر پیگیری شد، مسئله اتصال شبکه برق ایران به قطر و از سمت شمال به روسیه و آذربایجان در قالب توسعه دیپلماسی انرژی بود که تأثیر قابل‌توجهی بر افزایش اطمینان‌پذیری شبکه برق کشور دارد.
ارتقای اطمینان‌پذیری شبکه با اتکا به ابزار دیپلماسی انرژی
وزیر نیرو در تشریح نکات مثبت اتصال شبکه برق کشور به همسایگان تأکید کرد: اوج بار به معنای زمانی که بیشترین تقاضای برق وجود دارد، در کشورهای مختلف به دلیل اختلاف موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی متفاوت است؛ برای مثال اوج بار در کشور ما در فصل تابستان قرار گرفته است، اما در کشوری نظیر روسیه اوج بار در فصل زمستان رخ می‌دهد.
وی ادامه داد: با توجه به مثال ذکر شده، اگر اتصال بین شبکه برق کشور با همسایگان برقرار باشد، امکان تبادل برق در مواقعی نیاز مهیا شده و صادرات و واردات این حامل انرژی امکانپذیر خواهد شد.
این مقام مسئول بیان کرد: افزایش قابلیت اطمینان شبکه به معنای ایجاد ابزارهای متعدد برای تأمین برق به‌خصوص در فصل تابستان مسئله‌ای است که منتهی با افزایش آسایش مردم می‌شود.
محرابیان در توضیح سایر دستاوردهای اتصال شبکه برق کشور به سایر کشورهای همسایه گفت: توسعه کریدورهای برقی که درگاه اتصال شبکه برق ایران به سایر کشورهاست، منجر به مهیا شدن شرایط برای صادرات برق و به دنبال آن تسهیل شرایط توسعه صنعت برق در کشور خواهد شد.
عضو کابینه دولت با اشاره به موقعیت راهبردی ایران گفت: امکان تبدیل شدن ایران به قطب برق منطقه با اتکا به موقعیت جغرافیای سیاسی کشور در کنار ظرفیت عظیم تولید و توزیع برق مهیاست و دولت مردمی بالفعل کردن این ظرفیت را در دستور کار خود قرار داده است.
«روزنامه جوان - 7 اسفند 1400»
[/sect id=[file]] |