تاثیر ‌تشکیل ‌کنسرسیوم‌های‌ صادراتی ‌بر ‌صادرات ‌شرکت‌های‌ کوچک ‌و ‌متوسط

 

 

 

 

 

این کشــورها دریافته اند که برای سرعت بخشیدن به روند صنعتی شدن و توسعه صادرات، اولویت باید به رشد صنایع کوچک و متوسط داده شود نه صنایع بزرگ.

 

به همین دلیل در حال حاضر اشتیاق و تمایل بی سابقه ا ی نســبت به صنایع کوچک در بسیاری از کشورهای جهان وجود دارد.

 

بسیاری از کشورهای جهان حمایت قابل توجهی از صنایع کوچک خــود به عمل آورده انــد و در جهت گســترش و تقویــت آنهــا سیاســتهای اقتصادی متعددی را تدوین کرده اند.

 

این مسأله آنقدر اهمیت یافته که کمتر کشوری می توان یافت که در آن قانون یا قوانینی در جهــت حمایت از صنایع کوچک وجود نداشته باشد.

 

تعریف بنگاه های کوچک و متوسط در ایران بــر اســاس تعریــف وزارت صنایــع و معــادن و وزارت جهــاد کشــاورزی، بنگاههــای کوچــک و متوســط، واحدهای صنعتی و خدماتی (شــهری و روستایی) هســتند که کمتر از 50 نفر کارگر دارند ؛ وزارت تعاون نیز بر حســب مــورد، تعاریف وزارت صنایع و معادن و مرکــز آمار ایــران را در مورد این صنایع بکار می برد.

 

مرکز آمار ایران کسب و کارها را به چهار گروه طبقه بندی کرده اســت؛ هر چند این طبقــه بندی ظاهرا شباهتی با تعاریف اتحادیه اروپا دارد ولی مرکز آمار ایران فقط کســب و کارهای کمتر از 10 نفر نیروی کار را بنگاههای کوچک و متوســط محسوب می کند و سایر کسب و کارها را «کارخانجات صنعتی بزرگ» قلمــداد می کند.

 

بانــک مرکزی ایران نیز کســب و کارهــای زیــر 100 نفر نیــروی کار را بــه عنوان بنگاههای کوچک و متوسط تلقی می کند.

 

اخیرا بسیاری از کشــورها دریافته اند که واحدهای تولیدی کوچک قــادر به ایفای نقــش عمدهای در اقتصاد ملی هســتند.

 

در برخی از کشورها چنین به نظر می رسد که اقتصاد ملی بر پایه واحدهای کوچک بنا شده اســت .

 

در تایوان 90 درصد صادرات توسط این بخش تامین می گردد.

 

تجربه تایوان باعث شد که بسیاری از کشورها همانند سنگاپور و مالزی اقتصاد خود را به ســمت واحدهای کوچک و متوسط سوق دهند.

 

در ایران حــدود99/7 درصــد کارگاههای صنعتی کشــور، ســازمانهایی هســتند که کمتر از 50 نفر پرســنل دارند و این ســازمانهای کوچک 53/8 درصد ارزش تولیدات صنعتی کشــور را تشکیل می دهند.

 

در دیگر کشورهای جهان نیز بخش مهمی از درآمد ملی صنعتی توســط این ســازمانها تامین می شــود.

 

شــرکتهای کوچک و متوســط با سرمایه گذاری کم، اشــتغال قابل ملاحظهای می آفرینند و به علــت انعطاف پذیری جغرافیایــی، اجرای برنامه عدم تمرکز در فعالیتهای صنعتی را آسان می سازند، ضمن اینکــه می توانند به صــورت صنایع جنبی در خدمت صنایع بزرگ باشند.

 

امتیازهای عمــده صنایع کوچک عبارتنــد از:غالبا دارای تکنولوژی ملی بوده و وابســتگی آنها به خارج کمتر است؛ روش تولید آنها نســبتا ساده و امور فنی و اداری آنها توســط یــک نفر و یا چند نفــر می تواند اداره شــود؛ انعطافپذیری زیادی دارند که بواسطه آن می توان تصمیمات لازم را به ســرعت اتخاذ و اجرا کرد. (چارچوب ایجاد کنسرسیوم صادراتی، وزارت صنعت، معدن و تجارت، ســازمان توســعه تجارت ایران، معاونــت کمکهای تجاری)

 

بــا وجود مزایای گفته شــده برای SMEs این شرکتها عمدتا با موانع جدی داخلی برای صادرات مواجه بوده اند.

 

این موانع مربوط به بهره مندی محــدود آنها از منابع و ظرفیت هایی بوده که بــرای رویارویی با چالشــهای محیط جدید کسبو کار الزامی هستند.

 

این موانع بخصوص زمانی که شرکتها بسیار کوچک یا از کشــورهای در حال توسعه هســتند، جایی که تعداد کمی از کارآفرینان تحربــه بین المللی دارند، صدق می کند.

 

وضعیت کلی صنایع کوچک ایــران صنایع کوچک در ایران، شــاید از نظر تعداد با کشــورهای دیگر تا حدودی برابری کند، اما از نظر میزان بازدهی فاصله زیادی تا کشورهای پیشــرفته دارد، این مهم، توجه درست و ســرمایه گذاری مناسب، در جهت افزایش صادرات غیرنفتی کشــوررا می طلبــد.

 

از تعداد کل واحدهــای صنعتی تعداد 80 هــزار و 46 واحد جزو واحدهای صنعتی کوچک محسوب می شوند.

 

بنا بــر گفته ی رئیس هیــأت مدیــره و مدیر عامل ســازمان صنایع کوچک و شــهرک هــای صنعتی تهران بر اساس آمار سال 1395، 140 واحد صنعتی مســتقر در شــهرکهای صنعتی تهــران در حدود 236 میلیون دلار صادرات داشــته انــد که این رقم در حدود 10 درصد کل صادرات استان تهران است و در 7 ماهه اول امســال نیز در حدود 120 میلیون دلار صادرات ازطریق واحدهای صادراتی مستقر در شهرک های صنعتی انجام شده است.

 

با توجه به توضیحــات فوق، از جمله سیاســتهای کلیدی می تواند تمرکز بر تجمیع واحدهای کوچک و خرد صادراتی در قالب شــبکه هــای صادرات گرا باشد تا زمینه هم افزایی قابلیت ها، منابع، تجربیات و دانش این بنگاهها در حوزه صادرات فراهم گردد.

 

با عضویت شــرکتهای کوچک و متوســط در یک کنسرســیوم صادراتی کــه تخصــص و منابع مالی چندین شــرکت را ترکیب می کند SMEs   می تواند بر موانع پیشــرو غلبه کــرده و به شــکل موثری به بازارهای خارجی ورود یافته و در آنجا رشد کنند.

 

به طور همزمان شــرکتهای عضــو می توانند از طریق تجمیع دانــش و منافع حاصل از کارایی ســودآوری خود را افزایش دهند.

 

کنسرســیوم صادراتی، ترکیبی داوطلبانه از چند شرکت اســت که با هدف آموختن هنر صادرات به اعضای خــود و همچنین افزایش توان صادراتی و توســعه فروش کالاها و خدمات در خارج از مرزهای کشور و تسهیل صادرات این محصولات از طریق یک اقدام مشارکتی تشکیل می شوند.

 

اعضای یک کنسرسیوم می بایست در یابند که جنبه همکاری برتر از جنبه رقابت باشد تا بتوان به بازارهای کلیدی و آخرین تکنولوژی ها دست یافت.

 

 

«روزنامه اقتصاد مردم - 3 دی 1401»